Al zon twintig jaar worden in de Efteling parkvideos verkocht. Wat begon met
VHS-tapes waar de bezoeker zelf eigen opgenomen materiaal achter de vooraf opgenomen
beelden kon plakken, zijn nu dvd's waar professioneel ogende shots de revue passeren. De
vorige versie van de parkvideo dateerde alweer uit 2000, werd in 2001 iets aangepast met
beelden van o.a. Raponsje en de Pardoes Promenade en werd op het zilveren schijfje gezet
in december 2004 onder de titel "De Magische Bol" (zie voor een recensie van toen http://www.eftelist.nl/mail/3395).
Gistermiddag kocht ik de nieuwe dvd bij de Marskramer, welke weer simpelweg "Wereld vol
Wonderen" is genoemd. Om af te rekenen moest een kindertruitje van 14,95 euro worden
gescand, want de dvd is nog niet in het kassasysteem gezet. Ik gooide na het verlaten van
de Marskramer meteen het foeilelijke tasje van de Sound of Music weg en bekeek de cover
van het doosje eens goed. Het is erg blauw, maar wel goed opvallend. Het Efteling-logo is
duidelijk, een algemene compilatie van beelden en stiekem toch de vorm van een soort
magische bol van twinkels. De hoes is eigenlijk een schoolvoorbeeld van de huidige
huisstijl en meer hoeft een dergelijke dvd-hoes ook niet te zijn. Een klein goudkleurig
stickertje op het plastic laagje van de hoes meldt dat uniek bonusmateriaal onderdeel is
van de dvd.
In tegenstelling tot "De Magische Bol" (DMB) bestaat het menu, evenals de parkvideo zelf,
niet uit een indeling van de vier rijken. De volgorde van attracties is nog wel in
volgorde gebleven van een looproute, maar een indeling in hoofdstukken ontbreekt. Voor het
gemak heb ik zelf wel een indeling gebruikt voor deze recensie. Er valt vanuit het
hoofdmenu te kiezen tussen de "Efteling" (parkvideo, duur 20 minuten), "Winter Efteling"
(duur anderhalve minuut), "Bonus" en "Alles afspelen".
De parkvideo wordt aan ons voorgesteld met een verhaaltje. Het begint met een slapend
gezin in de Pardoes-suite van het hotel. De zoon van de familie kan niet slapen en door
het uit de kast trekken van een boek weet hij Pardoes te voorschijn te toveren. Pardoes
nodigt de jongeman uit de wereld van de Efteling in te duiken, waarna beelden van een
rustig Sprookjesbos aangeven dat het nog vroeg in de ochtend is. Pardoes en het kind
hijsen de vlag voor het Huis van de Vijf Zintuigen of nee, op de vonder van de
Roeivijver. Een oud logo wappert nu in de lucht en de Promenade-muziek van Merkelbach
wordt ingestart. Merkelbachs Promenade-muziek bleek maar al te handig voor regisseur
Dennis Bots, want het wordt te pas en onpas gebruikt. Een enorme domper, aangezien bijna
ieder compilatiefilmpje op YouTube ook al deze niet meer in het park te horen muziek
gebruikt en de connectie met het park anno 2008 toch gewoon gelinkt hoort te zijn met
Maarten Hartveldts klanken. Tijdens deze parkvideo is het als een soort terugkerend thema
gebruikt, maar ook de andere muziek klinkt vaak erg bekend in de oren. Hartveldts
parkmuziek en PandaDroom-riedeltje worden niet gebruikt, maar bij het Meisje met de
Zwavelstokjes bleek gebruik van Maartens compositie blijkbaar geen probleem.
- Het Sprookjesbos (1'00" 6'00")
In een vrij willekeurige volgorde worden de sprookjes van het Sprookjesbos getoond. We
beginnen nog bij het begin, het kasteel van Doornroosje, maar we flitsen vervolgens door
middel van snelle montage naar de Zeven Geitjes, Repelsteeltje en het Kabouterdorp. De
beelden bieden soms wat verrassende hoeken, maar over het algemeen valt op dat er niet
echt is afgeweken van DMB. De shots zijn kort en wisselen elkaar snel af, met af en toe
het gebruik van een pan (een camerabeweging waarbij de camera zelf niet van plaats
veranderd, maar een horizontale beweging om zijn as maakt). Afwisselend zien we kinderen
verwonderd kijken, close-ups van sprookjesfiguren en een totaal op een tafereeltje.
Regisseur Dennis Bots heeft duidelijk niet voor ogen gehad het allemaal anders aan te
pakken, maar waar dat wel gebeurd lijkt dat vooral te komen door het bezit van een
kraancamera.
Het Herautenplein wordt van over de Prinsenpoort gefilmd en dat biedt wel een bijzonder
kijkje op het plein. Bots vond dit waarschijnlijk ook en pakte de kans om bijna alle
pleinen in het park met de kraan te filmen. Zelfs wanneer we weer het Herautenplein
verlaten, wordt dat met de kraan gedaan. Ik heb toch het gevoel dat we iets teveel zaken
vanuit de hoogte bekijken op deze manier. Maar laat ik niet meteen de zeurpiet uithangen,
het is natuurlijk wel een unieke kans om enkele plekken in de Efteling eens vanuit de
hoogte te zien.
Dat brengt ons bij Vrouw Holle. De belangrijkste reden voor een nieuwe parkvideo was
natuurlijk mede het in beeld brengen van zaken die sinds DMB in het park zijn bijgekomen
en het is vrij opvallend dat deze onderdelen ook vrij wat tijd krijgen. Het
Sprookjesbos-gedeelte eindigt zelfs met Het Meisje met de Zwavelstokjes, waar door middel
van wat mooie zwenkende shots van het exterieur en een close-up op het uit het lichaam
treden van het meisje en het in de armen vallen van haar oma, waar in vergelijking met de
andere sprookjes best wat speelduur aan wordt geschonken. Eveneens keer er hierdoor wat
rust na de snelle montages. Voordat het meisje te zien is krijgen we nog een het exterieur
van de Chinese Nachtegaal (Bots vind de show zelf duidelijk niet interessant genoeg, want
ook op DMB werd enkel het exterieur gefilmd), de Fakir, Draak (met heel angstig kijkende
kinderen), Langnek, Indische Waterlelies, het Openluchttheater (Sprookjesboom met het
liedje Roodkapje), Ezeltje Strekje, Kleine Boodschap en Raponsje.
- Marerijk (6'00" 9'30")
Wat volgt zijn de attracties. Vanaf Droomvlucht wordt min of meer in een cirkel door het
park gelopen richting PandaDroom.
Bij Droomvlucht zijn nergens scènes totaal in beeld, de Hemelburchten en het Zompenwoud
ontbreken zelfs compleet. Er is een verrassend shot van koning Oberon, verder vind ik het
vrij gelijkend op DMB maar dan eentonig. Veel shots van mensen in karretjes zijn genomen
vanuit dezelfde hoek op hetzelfde punt in de baan.
In voorgaande parkvideos kwam bij Villa Volta Hugo's pratende gezicht in close-up
frontaal in beeld, nu wordt angstig geprobeerd Hugo's gezicht niet in beeld te laten
verschijnen. In de huiskamer wordt weer vooral gebruik gemaakt van close-ups en details en
geen groot totaal van de show.
Een uitzoom vanaf de Grote Zweef en een zwenk langs de huisjes wat eindigt op een shot
waarbij het hotel in de verte te zien valt over de muur zijn bijzondere beelden die van
het Anton Pieckplein worden getoond. We zien veel van de molens en we horen hetzelfde
draaiorgeldeuntje als op DMB. Helaas ontbreekt het museum, het Smidje, de Ganzenhoedster
en al dat soort kleine zaken die het Anton Pieckplein meer maken dan een
draaimolencollectie, al komt wel de fontein van de Bremer Stadsmuzikanten duidelijk in
beeld.
Na de draaimolenbeelden van het Anton Pieckplein volgt meteen de Stoomcarrousel die
opvallend minder aandacht krijgt dan in voorgaande parkvideo's. Jammer ook dat er geen
exterieur en geen Diorama worden getoond.
De nostalgische speeltuin Kindervreugd krijgt dan weer wel 2 shots, waarna wat beelden
van de monorail, Lal's Brouwhuys en het Lariekoekhuys het Volk van Laaf moeten
vertegenwoordigen. Bij DMB kregen we nog flink wat sfeerbeelden, maar hier komt het
Lavenlaar er vrij bekaaid vanaf. In Lal's Brouwhuys beweegt de Laaf die aan het rad draait
ook niet met zijn hoofd en later zullen we ook zien hoe bij Fata Morgana een kapotte
animatronic prompt in beeld is. Ik kan niet anders oordelen dan dit bijzonder slordig te
vinden. Daar waar kapotte onderdelen te zien zijn had ik ze of niet gebruikt, of oude
beelden er voor in de plaats gezet. Tegelijk is de parkvideo een mooie herinnering aan
deze tijd, niet bewegende figuren zijn nu eenmaal steeds meer schering en inslag.
- Reizenrijk (9'30" 11'30")
Met dak en met enkele leuke shots d.m.v. kraancamera en kikkerperspectief komt Monsieur
Cannibale in beeld. Carnaval Festival volgt ogenblikkelijk, waarbij de beelden enkel zijn
geschoten vanuit een karretje. Loeki komt ook prominent in beeld. We zien het plein van
Reizenrijk vanuit de lucht om bij Vogel Rok vervolgens als enige nieuwe beeld het shot op
de vogel te zien, alle beelden van de rit zelf zijn afkomstig van DMB.
Het Avonturendoolhof wordt met korte shots getoond. Geen aandacht voor springend water
dit keer, maar een shot recht van boven op een dwalend kind. De Gondoletta krijgt
verrassend genoeg maar 1(!) shot. Niets is er te zien van de nieuwe eilandjes of de
bruggen. Ook het Kinderspoor moet het met zo weinig doen, maar gelukkig is de klassieke
foto van de Gondoletta, de Stoomtrein op de voorgrond en de Pagode in de achtergrond even
live nagedaan in een tijd dat de treurwilgen hier nog niet het zicht ontnamen. Stoomtrein
en Pagode sluiten Reizenrijk af.
De Ruigrijk-attracties Halve Maen, Oude Tuffer en Polka Marina komen kort aan bod om bij
de Pegasus wat langer stil te staan. Begeleid door spannende muziek, gelijkend op de
muziek die bij DMB werd gebruikt, zijn afwisselend beelden te zien van Pardoes met het
jochie in een treintje en de Pegasus vanaf de Vliegende Hollander gezien. De tovernar en
het kereltje komen zo nu en dan even in beeld, gezeten in een attractie. Dit lijkt meer
gedaan zoals het de regisseur uit kwam dan dat het de verhaallijn enig goed doet.
Voor de binnenopnames van de Vliegende Hollander zijn het voornamelijk beelden van de
props in de kasten aan de wanden van de wachtrij. De buitenopnames, de rit vanaf het
vallen uit de toren dus, zijn genomen in een tijd dat er nog geen blad aan de bomen zat.
Niet zo vreemd, want het zijn beelden die genomen zijn tijdens het maken van de
commercial. De rest van de parkvideo is opgenomen in een seizoen waarbij de bomen juist
heel groen ogen.
De nieuwe treinen van de Python komen voorbij met de bekende shots op de eerste looping,
de draai in de kurkentrekkers en onridebeelden. De kraancamera sluit het af met een totaal
op de Beiern curve.
- Anderrijk (13'30" 17'30")
De nieuwe bobs scheuren door de bochten van een behoorlijk smerige baan, waarna van het
Spookslot enkel de exterieurbeelden nieuw zijn. Evenals bij Vogel Rok, zijn ook hier de
beelden van de show gewoon van DMB. Vreemd genoeg wordt niet de Danse Macabre gebruikt van
het park (een versie van Dutoit), maar een versie die waarschijnlijk ingespeeld is door
Merkelbach of in ieder geval niet met orkestbegeleiding. Wat hier de reden van is weet ik
niet, maar het doet flinke afbreuk aan de beelden, die zelf natuurlijk ook enorm afwijken
van de andere attracties.
Fata Morgana heeft ook al zoiets eigenaardigs met het geluid. Er wordt gebruik gemaakt
van dezelfde mix als op DMB, maar de beelden zijn wel nieuw. Net als bij DMB volgen we de
route van de attractie niet verder dan tot de troonzaal van de Pasha. We worden wel
getrakteerd op veel vogelperspectieven, maar ook op een kapotte animatronic en een
laserstraal in de eerste marktscène. De Piraña kent geen verrassende beelden en muzikale
omlijsting. PandaDroom is hetzelfde laken en pak als Vogel Rok en Spookslot.
Op de gevel prijkt nog in blinkende letters Efteling Theater, waar vervolgens fragmenten
voorbij komen van Tika is Jarig en Annie. Annie schreeuwt haar nieuwe dag uit, als beelden
van het Golfpark al een kwartminuut bezig zijn. De parkvideo eindigt met het Hotel, waar
de suites van Andersen, de Vliegende Hollander en Pardoes worden getoond en Pardoes
uiteindelijk een foto overhandigt aan het naamloze jongetje in de Hoffelijke Heraut.
- Winter Efteling
De Winter Efteling-beelden duren maar anderhalve minuut en zijn gemaakt tijdens de
laatste editie. Onder andere Kinder Winter Wonderland in de Likkebaerd, de schaatsbaan,
après-skihut, de langlaufbaan en de eindshow op de Brink komen voorbij. Wat me opvalt, is
dat bij de winterbeelden goed te zien is hoe hier het filter ontbreekt dat wel gebruikt is
bij DMB en de nieuwe parkvideo. Hierdoor lijkt het dat alles een wat vergeeld en dromerig
uiterlijk krijgt.
- Bonus
Het 'unieke' bonusmateriaal is helaas minder bijzonder dan de sticker op de cover ons wil
doen geloven. De muziekaflevering van Sprookjesboom, Assepoester uit de serie Sprookjes en
de Making of van de commercial van De Vliegende Hollander zijn alle drie al eerder op dvd
verschenen. Wel uniek is de 2008-versie van deze commercial, waarmee de dvd opent.
Met een totale speeltijd van 42 minuten, waarvan 20 minuten aan parkvideo en de
resterende 22 minuten aan extra's die voor een bezitter van andere Efteling-dvd's niet
interessant zijn, lijkt de dvd wat aan de korte kant. Wat parkbeelden betreft valt dat
best mee, het was op vorige versies niet anders. De extra's zijn echter wel wat minder in
vergellijking met DMB en daar valt wel wat voor te zeggen.
De nieuwe parkvideo voelt vooral aan als een update van een acht jaar oude versie. Het
was nodig, maar vreemd genoeg is het niet veel anders geworden dan de vorige dvd. Dat was
vast ook niet de opzet, tenslotte is de parkvideo al goed zoals ie is, vrij professioneel
gefilmd en dus een geweldig souvenir voor de dagjesbezoeker als voor de verzamelaar.
