De gure wind en slagregens die ons vandaag te wachten staan maken de cirkel van het
Eftelingseizoen, dat in maart al net zo koud en doorweekt begon, mooi rond. Symbolisch
voor wéér een jaar dat tot mopperen noopte? Wie zal het zeggen! Laten we hopen dat
sprankelende zonnestralen aankomende lente de torentjes bij Assepoester beschijnen als we
weer met frisse moed het Sprookjesbos binnenwandelen.
Natuurlijk zit er nog een Winter Efteling tussen, maar daar heb ik deze keer geen
abonnement voor. Ik zou graag willen zeggen dat ik gedurende de hele kerstvakantie lyrisch
aan de buis gekluisterd zit omdat ik onafgebroken naar Tita Tovenaar op Z@pp wil kijken,
maar na de voorvertoning van de serie op het Cinekid-festival afgelopen week moet ik
toegeven dat mijn zin daarin wel een beetje is verschrompeld.
Het is geen geheim dat ik hartstochtelijk van Tita Tovenaar hou, en ik was dan ook
ontzettend in mijn nopjes toen ik van Cinekid een plaatsje vooraan in de bioscoopzaal van
het Ketelhuis in Amsterdam kreeg om verslag te kunnen doen van de première van de
allereerste aflevering van Tita Tovenaar.
De serie begint met een groot, gouden logo en een vlucht door de wolken naar een
twijfelachtig 3D-geanimeerd luchtkasteel, waarin Tika op het balkon is gemonteerd. Het
'Mijn Vader is een Tovenaar' wordt door Manon Novak gezongen met stevigere uithalen dan
het vrolijke, staccato gehakkel van Maroesja Lacunes, maar dat hindert allerminst.
Het plot is simpel, zoals we gewend zijn. Tita Tovenaar streeft in zijn luchtkasteel als
vanouds naar het veranderen van aarbeziën in kamelen, en produceert een piepklein
knuffelkameeltje met drie bulten. Onrust alom. Waar het aardbeziën/kamelenmotief in de
oude serie rustig op de achtergond doorkabbelde, laat Tika zich in de eerste aflevering
van de nieuwe serie al meteen een dramatisch vraagstuk ontvallen: "Ik ben bang dat pappa
nooit een aardbezie in een kameel gaat veranderen! Moet ik hem dat vertellen? Moet ik
eerlijk zijn?"
Toverheks Grobelia vreet zich ondertussen op van ellende omdat de toverkracht van Tita
Tovenaar groter is dan de hare. Met een list wil ze hem zijn toverboek ontfutselen, en ze
begeeft zich verkleed als waarzegster naar het dorpsplein, waar ze de interesse van Kwark
en Tika wekt. Uiteindelijk komt ook Tita Tovenaar aan haar tafel, die graag wil weten of
het hem ooit zal lukken een aarbezie om te toveren in een kameel. "U heeft 'n goede
kwaliteit aardbeien?", vraagt de waarzegster. De aardbeien zijn in orde. De waarzegster
kan Tita Tovenaar alleen aan een antwoord helpen als hij haar zijn toverboek laat zien. De
aanwezige ouders in de zaal gniffelden als pubers bij de dialoog in deze scène:
"Ik kan uw vragen pas beantwoorden als ik het grote toverboek heb.. gevoeld"
"Nee, nee, maar dat kan niet!"
"U hebt toch een groot toverboek?"
"Ik heb een heel groot toverboek! ...maar dat is geheim, dat kan ik niet zomaar laten
zien!"
"Maar ik moet het zien! Ik moet het voeeelen!"
Enfin. Tika heeft woelend in haar bedje 's nachts een boze droom over de waarzegster, en
puzzelt de volgende morgen samen met de Grobbebollen uit dat de waarzegster eigenlijk
Grobelia is. Haar vader neemt haar niet serieus, maar door een pienter staaltje
tijd-stilzetten en met hulp van Opa ontmaskert Tika de heks en is het eind goed, al goed,
met natuurlijk het onvermijdelijke 'Dat zien we morgen dan wel weer'.
Het hád heel leuk kunnen zijn. Voorafgaand aan de voorstelling klonk uit honderd kleine
kinderkeeltjes in samenzang meermaals dat Onze Vader Een Tovenaar Was, en ik had er écht
zin in. Ik had me er als liefhebber van de oorspronkelijke serie al een beetje op
ingesteld dat ik me over een verhipping van het concept zou moeten heentillen. En dat het
niet zo ronduit heerlijk zou zijn als de musical had ik ook wel ingecalculeerd. Ik was
allang blij dat er uberhaupt een serie werd gemaakt, nota bene mét Manon Novak en Erik
Brey. Echt, mijn verwachtingen waren laag en mijn enthousiasme was groot, en tóch was ik
bijzonder teleurgesteld in wat ik te zien kreeg.
Hoewel de aflevering nog niet helemaal klaar was, was duidelijk te merken men niet
bijzonder veel opgestoken had van de charme en doordachtheid die de oude serie zo goed
maakte. Eén van de twee schrijfsters, Lisette Schölvinck, typeerde de serie na afloop
van de première als "Nogal oubollig. Gewoon wat grappige verhaaltjes." De erven van Lo
Hartog van Banda hadden weliswaar wat voorwaarden aan de nieuwe serie gesteld, maar daar
leken de schrijfster en regisseur Martijn van Hees verder weinig van opgestoken te hebben.
De personages zijn platter, simpeler, veel meer zwart-wit. Meer Studio 100, maar dan
zonder budget. Heel jammer.
Neem de heks Grobelia. Martijn van Hees: "Vroeger had men minder middelen. Daar was
Grobelia gewoon maar een actrice met een pruik op, en dat was dan de heks. Ik denk dat wij
dat nu heel wat duidelijker hebben gedaan. Dat is, hoop ik, ook wel mijn stijl. Er niet
omheen draaien. Een heks is een heks, met een pukkel."
Een actrice met een pruik op. Wie dat zegt heeft wel bijzonder slecht naar de oude serie
gekeken. Maélys Morel zette in de jaren zeventig een ontzetend authentiek personage neer,
met een heel originele mimiek en motoriek. Overigens toevallig wél met een prachtig
kostuum en een onvergetelijke pruik.
De regisseur mag dan zeggen dat de oude serie met minder middelen gemaakt moest worden,
maar daar is eigenlijk vrij weinig van te merken. Het luchtkasteel is vooral heel leeg en
wit, met een opvallend gebrek aan decorstukken. De stijl van de hele serie is sowieso niet
zozeer modern, als wel heel erg kaal en goedkoop, op een manier die doet denken aan de
eerste Sprookjesserie van de Efteling - en niet alleen omdat de goudstukken ook hier weer
Eftelingdukaten-met-een-gaatje zijn, die van 'plokplok' gaan in plaats van het kletteren en klingelen van echte munten. Er zit duidelijk weinig geld in de serie. Dat hoeft
geen probleem te zijn, als je maar op een creatieve manier met de styling van zo'n serie
omgaat. Dat is hier niet het geval. De in vijftien dagen opgenomen serie moet het hebben
van simpele postproductie-effectjes, fisheye-lenzen en lollige camerastandpunten, zoals
een touwtjespringende Tika van bovenaf. En figuranten met Lacoste-polootjes, alsof ze van
de stoep voor de opnamestudio geplukt zijn. "Een wat commercielere aanpak" sprak de
regisseur, die zijn sporen voornamelijk verdiend heeft in de reclamewereld en deze
invalshoek ook op Tita Tovenaar heeft losgelaten.
Het is een stijl waarin hoofdrolspelers Manon Novak en Erik Brey duidelijk niet tot hun
recht komen. Manon Novak is met haar sproeten en slaapmutsje hartstikke schattig om te
zien, maar heeft moeite om haar springerige, brutale versie van Tika op beeld over te
brengen. Erik Brey heeft de flamboyance van de musical verloren en hapert nu vooral Ton
Lensink na. Weg eigenheid. En zingen mogen ze ook al niet. Het is ongeloofelijk maar waar:
de nieuwe serie moet het he-le-maal zonder liedjes doen, ondanks de musicalkwaliteiten van
de hoofdrolspelers. Eelke van Efteling Branding was er wat vaag over: "De oude liedjes
zijn er al, en die hebben we ook al gebruikt in de parkshow en in de musical. Dit is weer
een andere vorm. We hebben ervoor gekozen om de serie op deze manier te gaan doen."
Veel logischer is natuurlijk dat er geen budget voor was, want iedereen weet dat de
liedjes een bijzonder grote succesfactor van de serie waren, en je laat niet voor niets
twee musicalartiesten tekenen voor de hoofdrollen. Onbegrijpelijk dat hier geen geld voor
is uitgetrokken! Dertien afleveringen, met alleen het bekende thema, plus datzelfde thema
in mineur in Grobelia's heksengrot. Nog geen half liedje. Ik kan er werkelijk niet bij!
Wanneer deze reeks succesvol zal blijken zit er misschien een kansje in dat er wél
liedjes in een evenuele volgende serie zitten, maar niemand van de creatives leek er
bijzonder enthousiast over. Stelletje broddelaars.
Of de serie uberhaupt een succes zal worden weet ik niet. Dat de serie onder de
Sprookjesboomdoelgroep aardig valt zou best kunnen, maar op basis van deze eerste
aflevering kan ik me niet voorstellen dat de nieuwe Tita Tovenaar werkelijk zo populair
zal gaan worden als de oude serie. Stijl, charme, goede personages, liedjes, het ontbreekt
aan álles. Heel jammer, en vooral ook een enorme teleurstelling na de musical en de
parkshow. Daar waren ook best dingen op aan te merken, maar je voelde dat er mensen mee
aan de slag waren geweest die het Tita Tovenaar-concept een warm hart toedroegen. Ik vraag
me dan ook af wat bijvoorbeeld Albert Verlinde ervan vindt dat de Efteling, Avro en Blue
Media op deze manier met 'zijn' serie zijn omgesprongen. Ik zou graag een babbeltje met 'm
maken.
Ik ben trouwens benieuwd naar de manier waarop we Tita Tovenaar in de Efteling terug
zullen gaan vinden. De afdeling Branding noemt Tita Tovenaar een "nieuw eigentijds
sprookje, dat gaat behoren tot de wereld van de Efteling", dus dat sluit niets uit.
Aankomende Winter Efteling zijn Tika en Kwark in elk geval al te vinden in de kinderdisco
van het Kinder Winter Wonderland. Verder zou een souvenirlijn me ook niet verbazen, gezien
de cartoony versies van de cast die hier en daar opduiken.
We houden de Efteling-Hyves van Tika en Tita Tovenaar in de gaten!
