Het moge bekend zijn dat Holle Bolle Gijs binnen de bloedrode muren van het
Efteling Museum al heel wat maanden langer een feestje viert dan bij een
verjaardag eigenlijk mogelijk is. Sinds het verstrijken van het jubileum
van onze vrolijke dikkerd wordt er zo nu en dan gefluisterd over waar een
nieuwe tentoonstelling, áls er onderhand weer eens eentje kwam, over zou
moeten gaan. Het Volk van Laaf, dat zich in 2010 precies twee decennia
geleden in het park had gevestigd, leek een aardige kandidaat te zijn. Ook
was er even sprake van een Kaatsheuvelse voortzetting van de expositie
omtrent het werk van Ton van de Ven, eerder dit jaar al te zien in Hattem.
Maar niets van dit alles... De nieuwe tentoonstelling, die binnen afzienbare
tijd zal openen, betreft het leven en het werk van niemand minder
dan Anton Pieck! Anton Pieck, de grondvester van alles dat wij als
Eftelings beschouwen, gevangen in een verzameling panelen, voorwerpen en
andere bezienswaardigheden! De creatieve leiding is zoals voorheen ook nu
weer in handen van Robert-Jaap Jansen, die weliswaar bepaald niet uitblinkt
als ontwerper, maar gelukkig wél steeds uitstekend in staat bleek te zijn
tot het samenstellen van zeer aangename en bezienswaardige
tentoonstellingen in het Efteling Museum.
Voor de ruimte in het midden van het museum zijn, zoals gebruikelijk, de
vormgevers aan de slag gegaan: waar nu nog een gedekte verjaardagstafel
staat verrijst straks een sfeervolle opstelling in de geest van Pieck's
atelier. Op een kleine verhoging komen twee schildersezels met
zelfportretten van de meester, evenals wat krukjes, twee oude
carrouselpaardjes en diverse objecten als kwasten, tubes en een palet -
alles stevig aan de ondergrond verankerd, ongetwijfeld in de hoop dat er
meer van over zal blijven dan van de feestdis van Holle Bolle Gijs. :)
Op de muur tegenover de ingang van het museum worden beeldvullende
tekeningen geprojecteerd uit het Efteling Sprookjesboek, zoals de Fakir,
Klein Duimpje en het Ganzenhoedstertje. De ene zijmuur staat in het teken
van 'Anton Pieck in de Efteling', met grote foto's zoals het beroemde
kiekje van Pieck met het verfoeide IJs-bord. De andere muur behelst 'Anton
Pieck als illustrator' en zal vooral een groot aantal tekeningen bevatten
die de versatiliteit van Pieck laten zien. Weinig samenhang tussen de
prenten, juist zodat duidelijk wordt hoe veelzijdig het ouvre was. Echte
liefhebbers hebben zich in 2008 natuurlijk al eens aan de rijke schakering
van het werk van Pieck kunnen vergapen in De Hallen in Haarlem; het is te
hopen dat het Efteling Museum zich vooral in het klein wil spiegelen aan
deze tentoonstelling en niet teveel aan het Anton Pieck Museum. 'Tevreden
Tijd' bracht de kunst van Pieck op een manier in beeld die ronduit
verrukkelijk was, en daar kon men in Hattem nog wel een puntje aan zuigen!
De timing lijkt wellicht wat vreemd, er is in elk geval geen sprake van een
'jubileum' - Anton Pieck werd 116 jaar geleden geboren en overleed
vierentwintig jaar terug. Wellicht ligt de keuze voor deze tentoonstelling
voornamelijk in lijn met hoe de Efteling zich de laatste tijd weer wat
inniger met haar creatieve vader lijkt te willen verbinden. Die liefde voor
het erfgoed leek een tijdlang wat bekoeld, toen een weerspannig beleid en
middelmatige ontwerpers zich maar al te graag uit dat veeleisende
Pieckeriaanse korset wilden worstelen, waarbij de Pieckstijl in het park zo
ongeveer werd verbannen naar Marerijk. Het loslaten van het Pieckse zou
zijn ingegeven door een behoefte aan meer creatieve vrijheid, maar was het
Pieckse niet vooral te hoog gegrepen? Kijkend naar veel van de toevoegingen
in de afgelopen jaren zou ik denken van wel.
Nu de Efteling tegenwoordig weer een enthousiaste ontwerper geniet die
flink gestudeerd heeft op de Pieckeske lijnvoering en lustig met leistenen
dakpannetjes strooit, lijkt het erop dat het weer mág! Daarbij komt dat de
nieuwe trend om op elk souvenir een Piecks plaatje te drukken daverend
succesvol blijkt te zijn. Werd er voorheen nog een béétje voorzichtig
omgesprongen met de door Anton zelf zo geminachte uitverkoop van zijn
prentjes op mokken, beschuitbussen en legpuzzels - nu lijkt deze wrevel van
Pieck geen enkele hindernis meer te vormen. Voorbij zijn de dagen dat het
Pieck-aanbod bestond uit louter een verjaardagskalender en een setje
ansichtkaarten: wie dat wou kon afgelopen kerst een Roodkapje-kerstsok
boven de haard hangen, of een glitterslinger met Klein Duimpje in de
Nordmann-spar. Wat knipkaartknippende overblijfmoeders en scrapbookende
tantes al jaren wisten weet de Efteling nu ook: het volk houdt van
Pieckprentjes en Pieckprentjes kun je overal opplakken! Fans bleken
ondertussen gemakkelijk zoet te houden met een fraaie Anton Pieck-pin, en
wie weet wat de toekomst nog brengt?
Om een lang verhaal kort te maken: Anton Pieck wordt tegenwoordig weer
stevig door de Efteling omarmd, zowel op commercieel als op creatief
terrein. In dat licht bezien is de keuze voor Pieck als onderwerp voor een
tentoonstelling dus helemaal zo gek nog niet. Laten we hopen dat ze er weer
iets moois van maken! Ik ben benieuwd.