Voor kinderen en voor verzamelaars (is er eigenlijk verschil tussen?),
hebben pop-up boeken, al dan niet met beweegbare onderdelen, altijd iets
fascinerends. Een boek dat lééft, zoiets. Een veelzijdige en inmiddels
beroemde illustrator op dit gebied was de Tsjech Vojtech Kubasta
(1914-1992), op wiens naam wat tekentjes horen te staan die niet op mijn
toetsenbord zitten: twee omgekeerde dakjes. Kubasta heeft in zijn
betrekkelijk lange leven een enorm aantal pop-up boeken gemaakt; vanaf 1956
ook sprookjesprentenboeken die in vele talen zijn verschenen, ook in het
Nederlands. Oudere generaties hebben deze prentenboeken zeker gekend en er
misschien ook een of meer van in bezit gehad. Voor de liefhebbers is het
misschien interessant hier een complete opsomming te geven. Voor het gemak
geef ik de Nederlandse titels van de sprookjes, hoewel lang niet iedere
titel in Nederland is uitgegeven.
* Assepoester
* De Bremer stadsmuzikanten
* Het dappere snijdertje
* Doornroosje
* De drie biggetjes
* De duivel met de drie gouden haren
* De gelaarsde kat
* De gouden appel
* De gouden vogel
* Goudhaartje en de drie beren
* Hans en Grietje
* De herderin en de schoorsteenveger
* Jaap en de bonenstaak
* De kikkerkoning
* Klein Duimpje
* Het koninkrijk der katten
* Roodkapje
* Sesam, open u
* Sneeuwwitje
* De standvastige tinnen soldaat
* Tafeltje dek je
* De tondeldoos
* Van de visser en zijn vrouw
* De verstandige boerendochter
* De vliegende koffer
* De wolf en de zeven geitjes
* De zeven raven
De prentenboeken die in de jaren 50 en 60 zijn uitgegeven hebben een band
van mat karton en een linnen rug en bevatten acht uitklapbare platen waarvan
er een aantal beweegbare elementen hadden. Vanaf begin jaren 70 werden de
kartonnen banden van de nieuwe titels overtrokken met cellofaan zodat ze
gingen glanzen, of glimmen, net wat je wilt. Ook de rug was voortaan van
glimmend karton. Het aantal platen werd gereduceerd tot zes. Voor de oudere
titels werden gemoderniseerde bandontwerpen gemaakt, de herdrukken kregen
dezelfde glimmende uitvoering als de nieuwe titels, en ook bij deze boeken
werd het aantal platen van acht teruggebracht naar zes.
Van deze heruitgaven zijn nu bij uitgeverij De vier windstreken twee boekjes
opnieuw uitgebracht: De gelaarsde kat en Roodkapje. Allebei oorspronkelijk
verschenen in 1959 maar met de gemoderniseerde omslagontwerpen uit
respectievelijk 1972 en 1985 en met ieder zes uitklapplaten. Toch nog altijd
heel aantrekkelijke pop-up prentenboeken. Ze kosten 13,95 euro en zijn
verkrijgbaar bij de boekhandel.
