Cirque du Kets: eerste try-out CARO in het Efteling Theater
Eftelisten,
Gisterenavond vond de allereerste try-out plaats van een voorstelling
volgens een voor het Efteling Theater kakelvers concept. Nu eens geen
jolige kindershow, geen herkauwen van een overbekend sprookje, geen nieuwe
incarnatie van een stoffige decenniaoude musical - entrez CARO: een
bijkans dialoogloze theaterproductie vol muziek, dans en acrobatiek!
Wat de vaderlandse doelgroep van het park betreft: de rek is er een beetje
uit nu een groot deel van de Nederlanders jaarlijks en vaak nog vaker dan
dat naar Kaatsheuvel trekt. De werkelijke groei naar zeven miljoen moet 'm
dan ook vooral zitten in bezoek uit het buitenland: betere bereikbaarheid,
stapels verblijfsaccomodatie en sinds gisteren dus ook een show die
volkomen is toegespitst op de niet-Nederlandse parkgast. Wie in het
Efteling Hotel, het Loonsche Land of Bosrijk slaapt, betaalt slechts EUR
7,50 voor deze nieuwe 75 minuten durende spektakelshow en dat is
natuurlijk een schijntje.
De Efteling trok musicalkoning Stanley Burleson (die vorig jaar al de
slechterik Mavros in De Gelaarse Kat insprak) aan voor de ontwikkeling en
regie van CARO en dat is te merken aan de klassieke - of misschien toch
ook wat clichématige showopzet van de voorstelling: CARO ademt circus en
revue. Het inmiddels welbekende Eftelingteam van creatives: Olaf Vugts,
Wim Dresens, René Merkelbach, Robert-Jaap Jansen enzovoorts verzorgden
concept, licht, muziek en decor.
Een korte bespreking dan maar!
Bij het binnenwandelen van de zaal valt direct de gewijzigde indeling van
het theater op. In het midden van de zaal is een piste met ronddraaiend
podium verrezen, met aan weerszijden tribunes. Traditioneel circusverloop
indachtig begint de show met een entrée die malle toeren uithaalt met het
publiek. Voor het kostuum van deze clown (de archetypische pierrot) is
duidelijk gekeken naar de varkenberijder van de Stoomcarrousel (het
varkentje zelf duikt tijdens deze voorshow ook nog even op), en al is het
helaas geen perfecte kopie van de outfit: de clown is de eerste van vele
verwijzingen naar het park in de voorstelling.
In de voorshow onder meer het voorttrekken van iemand uit het publiek op
een kleedje aan een touw terwijl een lollige Sanai Gath-bewerking gefloten
wordt, en publiek dat afwisselend rode en gele tulpen de lucht in moet
steken. Er wordt door de clown en zijn hulpjes ondertussen wat
afgebrabbeld in een deels Engels, deels Italiaans en deels verzonnen taal
die meteen doet denken aan het gefantaseerde mixtaaltje van Cirque du
Soleil of - voor de jongere lezers - de Minions van Despicable Me. :o)
Voornoemd carrouselvarken ('piggypiggy!') verdwijnt aan het einde van de
voorshow in een doos en eruit komt Mevrouw Tijd, en die ziet er helemaal
uit zoals we het in dit theater gewend zijn: hysterische slagroomtaartjurk
en koddige Van Beersjes aan de voeten. Pierrot is intussen getransformeerd
in Meneer Tijd, gespeeld door Marcel Visscher die daarin minstens net
zoveel overthetopsheid propt als in zijn Gelaarse Kat in 2016/2017. Het
duo Tijd barst uit in het eerste live gezongen nummer van de avond: 'All
You Need is Love'. Acteur en actrice zijn gelukkig goed bij stem, zij het
wel op de standaard musicalblèrwijze van onmiddelijk alle registers open.
De popsong en de sfeer doen danig denken aan de dinnershow Pinokkio's
Restaurant in het theaterrestaurant, ook omdat Meneer Tijd qua personage
niet bijzonder ver afstaat van marionettenmeester Constanzo uit de
Pinokkiomusical.
Het verhaal van de voorstelling vangt aan als er zogenaamd zomaar iemand
uit het publiek wordt getrokken, de oude man Oscar (gespeeld door Ton
Peeters, eerder al op dezelfde planken als haai/oester in De Kleine
Zeemeermin) die om een reden die mij gister nog niet helemaal duidelijk
werd door de Tijdjes langs zijn volledige levensloop geleid wordt middels
een stel grote Gouden Fantasiesleutels ((C) Knoet) die de klokken des
levens steeds een stukje verder draaien. Of iets in die geest.
We beginnen met een kleine kinder-Oscar, die een meisje bevriendt dat Eva
heet. Op dit moment zien we voor het eerst de dertig koters tellende
kindercast van de avond, die hun debuut maken verkleed als houten
speelblokken. Veel minder random dan dit wordt het gedurende de rest van
de voorstelling overigens niet. De kindercast is niets meer dan een
beproefd verdienmodel van de Efteling om avond aan avond een betrouwbaar
aantal tickets te kunnen slijten aan opa's, oma's, broertjes en zusjes.
Hoe de kindergastrollen dit keer in de show verwerkt zijn laat zich
samenvatten tot: 'laten we de snotaapjes een boel snoezige kostuumpjes
aantrekken'. Ach ja. Een lief gezicht is het wel. :-)
Eenmaal platvertederd klinkt plotseling luidkeels de muziek van Joris en
de Draak door de zaal, terwijl de kleine Oscar met wat draakeske
decorstukken zijn Evaatje de stuipen op het lijf jaagt. Hierop volgt een
scene met het voor Aquanura door de Philharmonie Zuidnederland ingespeelde
Menuet in G majeur en zowaar - na best lang wachten - het eerste pietsje
acrobatiek in de show. De trapezes zijn aan de bovenzijde voorzien van
pilea van de muzikale vliegenzwam, wat er vrij stupide uitziet en de
luchtacrobatiek is me eerlijk gezegd verder niet als heel daverend
bijgebleven.
De opvolgende scene laat meneer en mevrouw Tijd uitbreken in Adeles 'When
We Were Young' terwijl de kinderen Oscar en Eva met behulp van een grote
spiegellijst in het decor dansen met de oudere tienerversie van henzelf.
Heel origineel voelt het allemaal niet - denk aan de Zwanenmeer-pas de
deux uit de Billy Elliot-musical of de spiegelscene uit Tommy - maar mooi
en een tikje ontroerend is niettemin wel.
Dan trekt de jong-volwassen Oscar de wijde wereld in middels een
steampunky luchtballon. We zien verschillende Europese landmarks voorbij
komen (Big Ben, Brandenburger Tor en de Eiffeltoren) met bij de landen
passende liedjes om op mee te wuiven en/of klappen: 'I Believe I Can Fly'
(gaap), '99 Luftballons' en 'Non non rien n'a changé'. Het Huis van de
Vijf Zintuigen wordt ook nog rondgedragen op een stokje en naar aanleiding
hiervan worden de jongens in de zaal gesommeerd om op te staan en op
Afrikaan Beat van de Indische Waterlelies te dansen. Dit brok
publiekparticipatie is verschrikkelijk rommelig en een beetje ordinair na de
vorige sfeervolle scene. Vergt verbetering!
Een volgend stuk toont Oscar in vreemde contreien: zijn backpack-periode,
zullen we maar zeggen. De volledige Fata Morgana-suite van Ruud Bos komt
hier voorbij. Zo wordt met een leuk toeterarrangement van het haventhema
een sexy slangenvrouw uit een mandje gelokt en een stel dames staat te
semi-buikdansen op het haremthema. Meneer Tijd laat zich nog even zien als
snuisterijenverkoper in de geest van Nadir de Kwakzalver en een struise
fakir laat fikse vlammen uit de piste schieten - de gillende kinderen in
het publiek waren daarbij een zeer sfeerverhogend element! :-) Een beetje
een samenraapsel is het allemaal wel, maar er is in elk geval een hoop te
zien tijdens deze scene.
Eenmaal uitgereisd trouwt Oscar dan toch met zijn Eva (muziek van de
Magische Klok en Herauten zijn de ringdragers). Helaas worden de twee hier
gespeeld door het setje ingeleende Franse acrobaten, gezien de direct
opvolgende hoepelkunst-scene. Met name de man van de twee heeft een zeer
expliciet gezicht dat 'm een bijzonder ongeloofwaardige Oscar maakt, of we
moeten er maar bij verzinnen dat -ie in de jaren daarvoor een venerische
aandoening heeft opgeduikeld bij de slangendame of een poosje heeft
doorgebracht in een exotisch opiumhol. Goed, na trouwen komt..
..een ooievaar. In CARO een steltloper die onder het roepen van 'Baby?!'
dames uit het publiek probeert te verleiden en hop, daar zien we de
kindergastrollen weer - dit keer in ultrabeeldige kruippakjes met Baby
Gijs/Olycke Tweelingh-mutsjes op de kopjes: achgossie!
Een drukke periode volgt, Oscar en Eva hebben weinig tijd voor de baby en
zeker niet voor elkaar maar het kind wordt ouder en het gezin komt nader
tot mekaar. Vrolijk gehuppel met een groter gegroeide dochter, maar onheil
sluimert! Moeder Eva huppelt steeds moeizamer en trager. Wanneer de
blacklightviool uit het Spookslot opduikt gebeurt het ondenkbare: Eva
sterft! In een epische scene met een knalharde Danse Macabre, een uit het
plafond neerdalende Engel des Doods en een hevige strijd tegen het
onvermijdbare gaat moederlief ten onder aan een naamloze ziekte - met
afstand de meest dramatische uitbeelding die ooit op de planken van het
Efteling Theater te zien is geweest! Gedurfd, zeker aangezien in de
laatste paar voorstellingen van de Efteling (met name Pinokkio) het gros
van de in potentie akelige elementen van een suikerlaagje werden voorzien
om de boel maar vooral zo kindvriendelijk mogelijk te houden. Dat is bij
deze in één klap gecompenseerd, poeh zeg! :-)
Een verstilde scene volgt waarin Oscar en dochter dansend onder een
watergordijn hun leven weer op proberen te pakken, wat gelukkig steeds
beter lukt. De dochter wordt volwassen en krijgt zelf een kindje. De
inmiddels dus tot opa verworden Oscar trekt bij de kinderwagen een Jokie-
knuffel uit zijn achterzak en meer hadden de scripschrijvers blijkbaar
niet nodig om de voorstelling weer richting meeklapfestijn te trekken met
de muziek van Carnaval Festival en de kindercast verkleed als poppen uit
de attractie. Het voelt wat banaal na de onthutsende en roerende scenes
die ervoor zitten. Enfin, kleinzoon groeit op tot een jongetje van
dezelfde leeftijd als waarin we Oscar de voorstelling zagen beginnen (ook
gespeeld door hetzelfde acteurtje). De knul ontmoet een meisje en je voelt
het natuurlijk al aankomen: de carrousel-annex-mallemolen des levens
begint aan een volgend rondje en de voorstelling komt tot besluit met een
terugkeer van 'All You Need is Love', dit keer feestelijk met z'n allen
gezongen.
Het concept van de Efteling was duidelijk: hoe zorgen we ervoor dat de
gast in de zaal, en dit keer dan voor het eerst met name de volwassenen in
plaats van de kinderen, iets uit zijn of haar eigen leven herkent en
daardoor een traantje wegpinkt bij CARO? In die opzet zijn ze mijns
inziens prima geslaagd en omdat ik dat op zich al behoorlijk knap vind van
de voorheen nooit bijzonder doorwrochte Efteling Theaterproducties, zien
we maar even door de vingers dat de man-vrouw-verkering-trouwen-kinderen-
route een stuk archaïscher en heteronormatiever is dan wat je vandaag de
dag zou mogen verwachten. :)
Pluspunten heeft CARO absoluut: 'all the feels' worden geraakt, de
vormgeving is in orde en de Efteling bedient eindelijk eens een wat
volwassener publiek - zeer prijzenswaardig. Minpunt is wat mij betreft de
muziek. Bekende popliedjes in combinatie met attractiemuziek maakten dit wel
een heel ongecompliceerde klus voor huiscomponist René Merkelbach. Erg
ongeïnspireerd om opnieuw gebruik te maken van muziek uit het park: je
zult als gast maar vlak voor de voorstelling ook al naar Aquanura hebben
staan kijken! Pfff. Ik had nog een beetje gehoopt op een bewerking van een
paar tophits uit het orgelboek van de Stoomcarrousel, maar knallers als
Karl Freis 'Lunapark Mars' of Padillas 'Valencia' waren helaas in geen
velden of wegen te bekennen. Saai!
Waar ik nog niet helemaal over uit ben, is wat ik vind van het gebrek aan
acrobatiek. De nadruk ligt binnen de show veel meer op hedendaagse dans
(aangevuld met paradefloat-achtige joekels van voertuigen + een hupsend
ensemble) en hoewel ik dans zelf eigenlijk een stuk toffer vind, vraag ik
me af of het gros van het publiek toch wat beteuterd zal zijn bij een
voorstelling die aangeprezen wordt als een soort Brabants Cirque du
Soleil. Want hoewel CARO op dezelfde manier theatraal sentimenteel is, is
het weinig soeps op het vlak van circusambacht - terwijl Cirque du Soleil
natuurlijk juist dáárin het summum is. Met op een hele cast maar twee
acrobaten (ingeleend van het Franse ImagineShows) was het natuurlijk wel
te verwachten, maar dat de focus zó anders bleek, vond ik toch wel
verrassend.
Verder was duidelijk dat we met een tryout te maken hadden, afgezien van
een technische storing bij de watergordijnscene en het feit dat de hoed
van Meneer Tijd steeds afviel, kan de boel qua dans, spel en timing nog
wel een stuk strakker. Het smakeloze meeklapgebeuren zal wel niet
verdwijnen, maar met nog wat zorgvuldig schaven denk ik dat de show
voorafgaand aan de premiere over twee weken hopelijk nog wat
steekhoudender kan worden. Of toch tenminste in de maanden erna - CARO is
bedoeld om daadwerkelijk een paar jaar op de planken te staan, dus ze
hebben wat dat betreft nog wel even. De Efteling heeft met CARO in elk
geval in potentie een prima show in handen die na nog wat verder oppoetsen
wat mij betreft prima geschikt is voor een overduidelijke doelgroep: de
buitenlandse verblijfsgast. En precies die veranderde doelgroep maakt CARO
voor de doorgewinterde Eftelingliefhebber zowaar een dikke aanrader: het
is zó anders dan wat het aanbod tot nu toe is geweest, dat je sowieso een
boeiende avond zult hebben. :-)