Terwijl we ons inmiddels natuurlijk allemaal als een malle zitten te
verheugen op een opblaas-Djinn op het Fataplein deze zomer kunnen we het
onvermijdelijke toch niet blijven negeren: het Spookslot gaat eraan na het
komende hoogseizoen. Tranen zijn geplengd, er was ontkenning, woede,
onderhandelpogingen door erfgoedstichtingen bleken zinloos, een fase van
depressie volgde en rouwmodellen indachtig wachten we nu nog op de kalmte
van aanvaarding. Wat een beetje helpt is natuurlijk dat de Efteling wel
degelijk streeft naar de terugkeer van serieuze spokerij op dezelfde plek,
gelukkig ook nog eens op basis van hetzelfde schitterende symfonische
gedicht van Saint-Saens. Danse Macabre, onder creatieve leiding van
ontwerper Jeroen Verheij moet anno 2024 een pleister worden op de wond die
het Spookslot achterlaat.
Wat is er uit deze zeer summiere aanvraag te halen? Niet bijzonder veel,
maar we hebben toch een poging gedaan:
- Het is inmiddels wel aannemelijk dat de in- en uitgang van de attractie
aan de zijde van de Pirana komt, waarmee de orientatie van de attractie dus
precies andersom is dan wat we bij het Spookslot gewend zijn.
- Behalve de koepelvorm waarin het ritsysteem van de attractie huist heeft
het gebouw twee uitbouwen van elk twee verdiepingen hoog en het hele gebouw
is voorzien van kelderruimte. Op het eerdere bovenaanzicht dat door de
Efteling gepubliceerd werd was nog sprake van een enkele uitbouw. Het nieuw
opgedoken kontje van het gebouw steekt in de richting van het Heksenpad en
heeft op de tekening een andere stramienmaat dan de uitstulping aan de
zijde van Fabula, wat wijst op wat meer constructie in de 'nieuwe' uitbouw.
- Op de situatietekening is de contourlijn van het Spookslot nog te zien:
de toren en de Ronde Zaal. Het gebouw van Danse Macabre bevindt zich ten
opzichte ervan wat dichter bij Fabula.
- Hoewel de Efteling van plan is het hele themagebied tegelijk tot stand te
laten komen is het nieuwe landschap en vernieuwde infrastructuur nog niet
meegenomen in deze aanvraag: zaken als de pleinen en het Heksenpad liggen
gewoon waar ze al lagen. Dit omdat de aanleg van het gebied vermoedelijk niet
vergunningsplichtig is (en de Efteling deze keer een verwoede poging heeft
gedaan om nog minder dan het absolute minimum in te dienen), maar dat dus
even duidelijk is dat over paden, pleinen en andere landschapsinrichting op
basis van de aanvraag nog helemaal niets te zeggen is. Wel kunnen we door
het combineren van de aanvraag met de gelekte tekening van Looopings
intussen wel aannemen dat de route langs de attractie straks niet meer op
de plek van de huidige Spookslottunnel komt te liggen, maar in plaats
daarvan aan de Heksenpadkant. Daarmee biedt de poort aan de Pardoes
Promenade straks dan dus alleen nog toegang tot Fabula en het nieuwe pad
langs de attractie.
- Indien het 3D-model en de gelekte exterieurtekening op Looopings
overeenkomen, dan is te concluderen dat het aanzicht is gemaakt vanaf de
Piranazijde, met rechts dan het uitsteeksel richting Heksenpad.
- Je zou op basis van deze nieuwe tekeningen iets kunnen zeggen over de
maatvoering, maar hoe betrouwbaar dat is valt te betwijfelen: de spitse
punt bovenop het gebouw is bijvoorbeeld niet ingetekend, waardoor er nog
maar krap zestien meter aan hoogte overblijft, in plaats van de eerder
genoemde twintig meter. Wellicht omdat het puntdakje alleen thematisering
is, en geen toegankelijke ruimte.
- De verschillende tekeningen in de aanvraag komen niet helemaal met elkaar
overeen, zo ligt in de 3D-weergave het uitsteeksel richting Fabula lager
dan op de tweedimensionale tekeningen (vermoedelijk een foutje) en de
kelder lijkt soms wel en soms niet onder het hele gebouw te zitten.
..al met al kunnen we ons in elk geval levendig voorstellen dat ook de
afdeling Openbare Ruimte van de gemeente er geen chocola van kan maken en
de Efteling heeft opgedragen om toch echt wat scheutiger te zijn. :-)
De informatie is tot dusver nog goed wazig en schamel, maar alle snippers
bij elkaar vegend en vooral met dank aan de exterieurtekening op Looopings,
tekent zich toch al wel een tamelijk standvastig beeld af van de vooral erg
ronde abdij met vooral erg veel boogjes die straks in Anderrijk verrijst.
Koepelvormige attractiegebouwen, daar worden we niet zo heel warm van. De
vorm volgt het ritsysteem, en och: hoe anders is dat bij de niets
verklappende, heerlijk asymmetrische en zo leuk twee pleintjes inkaderende
Spookslot? Het nieuwe attractiegebouw mist architectonische speelsheid en
romantiek van het Slot en zo'n rond volume is stedenbouwkundig ook
doorgaans ongewenst: het is alzijdig, afstotend - een opzichzelfstaand
eilandje. Zucht.
Het is eigenlijk gewoon wederom lompe bunkertijd: het exterieur van Danse
Macabre volgt precies de vorm die het voor het attractiesysteem moet hebben
met -plop!- een wachtrijtje erbij en dan nog even de noodzakelijke wanden
volplempen met decoratie. Een abdij is dan op zich nog niet zo slecht
gekozen en qua sfeer kan het nog best een smakelijk geheel worden als alle
andere elementen echt heel goed zijn, maar oei, wat is het exterieur toch
serieus jammer: alweer een aangeklede doos in plaats van een werkelijk gaaf
bouwwerk. We rekenen het de ontwerpers dit gebrek aan architectonische durf
nog niet eens zozeer aan; het zal ongetwijfeld, zeker in deze tijd, een
budgetkwestie zijn. Zo'n Spookslottoren die voor de helft bestaat uit
compleet loze ruimte en alleen is gebouwd ten gunste van de algehele
tofheid van het gebouw: je kunt het je anno 2022 eigenlijk niet meer
voorstellen. Helaas. Het Slot zal terdege gemist worden.
