Kort na het openingsweekend van Bosrijk stond er in Metro:
"De boekingen stromen binnen. 'Het gaat beter dan we hadden durven hopen,'
zegt bestuursvoorzitter Bart de Boer. 'Er zijn natuurlijk de fans, die
willen weten hoe slapen in Bosrijk is, maar ook mensen die in de
kerstvakantie wel met de familie weg willen, maar niet ver van huis.'"
Echt tjokvol met fans leek Bosrijk dat weekend niet echt te zitten, maar in
elk geval in één Boshuysje - nummer 923 - snorden tot diep in de nacht de
laptops van enkele Eftelingliefhebbers die elk stukje van Bosrijk langs de
meetlat kwamen leggen. Jullie hebben een pietsje kunnen meegenieten via ons
blog, al wil ik meteen even van de gelegenheid gebruik maken om te melden
dat we dat blog eigenlijk een stuk dynamischer hadden willen vullen. Onze
uploadsnelheid in Bosrijk was echter dermate dramatisch dat we jullie beter
met 1300 postduiven op de hoogte hadden kunnen houden! Excuses hiervoor,
en laten we hopen dat de Efteling dit euvel bij ons volgende bezoek heeft
opgelost. :)
Enfin, tussen de aankomst op vrijdagmiddag en het vertrek op maandagochtend
hebben we zo'n beetje alles opgesnoven dat Bosrijk haar bezoekers te bieden
heeft. Omdat ik denk dat jullie niet persé zitten te wachten op een
uitvoerig verslag dat van en-toen-en-toen-en-toen gaat, hierbij vooral een
niet-chronologische recensie.
Huysje
Er is op deze lijst al veel geschreven over en gemopperd op het exterieur
van de gastenverblijven in Bosrijk. Ook na drie dagen comfortabele
Bosrijkindoctrinatie blijf ik er stellig bij dat de Efteling hier een
stevige kans heeft laten liggen - de Boshuysjes (met uitzondering van de
huyzen aan het meer) zien eruit als het soort woningen dat overal in
Nederland te vinden is, en daar helpt geen honderd liter groene algenspray
tegen. Natuurlijk is het een upgrade in leefomgeving voor wie op negen hoog
in een doosvormige kamer in de stad woont, maar dat neemt niet weg dat de
huysjes van buiten té saai aandoen om enthousiast van te worden.
Beter is het binnen! We hadden vooraf natuurlijk al wat fotomateriaal van
de interieurs gezien, maar zo'n huysje blijkt van dichtbij toch een stuk
knusser ingericht dan verwacht! Ik denk dat ik voor alle Eftelisten die in
Bosrijk waren kan spreken als ik zeg dat we ons allemaal al na twintig
minuten hartstikke thuis voelden. De inrichting is stukken fraaier en
robuuster dan in een gemiddeld Center Parkshuisje en het is er bovendien
ook nog een stuk gezelliger, met veel hout en warme kleuren, en kleine
ramen met dikke gordijnen. Ik vraag me overigens wél af hoe dit in de zomer
gaat zijn. In december is het best aangenaam om om drie uur 's middags met
de lampen aan te zitten, maar ook 's zomers komt er nauwelijks zonlicht het
huysje in.
Jammer is de overal opgeplakte beeltenis van Klaas Vaak. Je merkt hieraan
duidelijk dat Klaas Vaak er pas bij is gekomen toen de ontwikkeling van
Bosrijk al een heel eind was: het personage is niet naadloos in het thema
gevoegd, maar komt in de huysjes alleen terug als opstrijksel op het
beddengoed, een los voorleesboekje en een paar oninteressante
schilderijtjes. Het draagt allemaal nauwelijks bij aan het Klaas Vaakerrige
gevoel, waar bijvoorbeeld het Zandkasteel en het rondlopende entertainment
wél voor zorgt. (Dit uiteraard met uitzondering van de lollige slaapmutsen
die voor elke bezoeker in het huysje hangen! :))
Er zijn nog wat kleine onvolkomendheden, zoals een veel te kleine afvalbak
in de keuken en geen handdoek, noch haakje naast het wasbakje in de
toiletten, maar we hebben begrepen dat dit soort dingen nog gefinetuned
zullen worden. We houden het in de gaten!
Al met al was het onverwacht aangenaam toeven in het huysje, en alleen al
op basis daarvan kan ik zeggend at Bosrijk recht doet aan de hoge kosten
die verbonden zijn aan een verblijf. Ik heb in mijn jeugd en vroege
tienertijd meer Europese bungalowparken van binnen gezien dan me lief is,
maar ons achtpersoons Boshuysje stak met vlag en wimpel boven allemaal uit.
Of het met de andere accomodatievormen binnen Bosrijk net zo gesteld is
weet ik natuurlijk niet zeker, maar ik denk dat het ook daarmee wel goed
zit. Er lijkt simpelweg niet bespaard te zijn op de interieurs van de
verblijven, en aangezien je het grootste deel van je aanwezigheid op het
Bosrijkterrein toch doorbrengt op de bank, aan de tafel, in bad of in bed
is het goed dat hieraan zoveel zorg is besteed. De luizige stacaravans van
Disney's Davy Crockett Ranch kunnen hier in elk geval nog een puntje aan
zuigen!
Tipje voor de Efteling: doe alstjeblieft wél iets aan de programmering van
het Eftelingkanaal. Na drie dagen vrijwel onafgebroken Carnaval
Festivalthema door André Rieu waren we in staat om de teevee in de vijver
van Klaas Vaak te gooien. Ook ontbreekt, althans voor zover wij wisten, de
mogelijkheid om naar Efteling Radio te luisteren in een Boshuysje: geen
radio aanwezig, en ook is de radiozender niet te ontvangen via de
televisie. Zonde!
Eethuys
Ah, het Eethuys, met eeeeeeeuwenoude pizzaoven. Net als de huysjes is het
Eethuys tamelijk geslaagd in knusheid, maar het blijft spijtig dat Karel
Willemen zich keer op keer bedient van de meest gemakkelijke weg om iets
gezellig te maken: gewoon veel donkerbruin gebruiken. Het Eethuys is
daarmee een soort uberkindvriendelijke versie van een bruin café
geworden, plus een sausje van onnozele koperen ketels en een hysterisch
gebruik van zandloperdecoratie. En jammer van het systeemplafond.
In het Eethuys kan ontbeten, gelunched, gedineerd en geborreld worden -
tevens biedt het Eethuys de mogelijkheid om pizza's af te halen, voor wie
iets durft te eten dat uit een reusachtige besnorde tronie getrokken wordt.
Ook het ontbijtbuffet is niet alleen ter plekke te nuttigen;
chocoladebroodjes en yoghurtjes kunnen los worden afgerekend om mee te
nemen naar huysje of appartement.
Onze lunchervaring was er helaas niet één om over naar huys te schrijven,
niet alleen bood de kaart voor vegetariërs uitsluitend twee suffe soepjes
(echt een punt van aandacht voor de héle Wereld van de Efteling!), ook werd
er trots gepropageerd met de altijd lekkere Reypenaarkaas - men hoopte
vermoedelijk dat we niet zouden zien dat er gewoon een plakje jongbelegen
op het broodje lag. Als je dan als vegetarier de ham al van het broodje
hebt laten halen betaal je toch ineens meer dan zeven euro voor een broodje
met een gele plak supermarktrubber. Voortaan bij het opnemen van de
bestelling wél even eerlijk zeggen dan de Reypenaarkabouters nog niet langs
zijn geweest, Efteling!
De pizza's waren in elk geval heel goed van smaak, en ik bijt als irritante
pizzapurist wel gewoon even mijn tong af inzake de structuur van de bodems.
Wie pizzeria-formaat verwacht komt overigens van een koude kermis thuis: je
legt in Bosrijk minimaal een tientje neer voor een pizza met de afmetingen
van een Dr. Oetker uit de diepvries. Jammer dat je bij de Eftelingse horeca
altijd zo opvallend goed kunt merken dat men écht zo weinig mogelijk
kwaliteit en kwantiteit probeert te bieden voor zoveel mogelijk
geld. Wie in de Wereld van de Efteling goed wil eten en daarvoor wil
betalen is aangewezen op het restaurant van het Golfpark, en wie gewoon
lekker wil eten voor een kleine prijs kan terecht in de Gelagkamer van het
Efteling Hotel. Op alle andere plekken voel, proef en zie je als bezoeker
té duidelijk dat het alleen om efficiency en winst, en niet om eten gaat.
Ergernissen over het menu daargelaten: het Eethuys is evengoed wél geslaagd
als plek om samen te komen met hapje en drankje - het fungeert echt prima
als centraal punt voor de Bosrijkbezoeker.
Efteling Avond en Efteling Ontbijt
De Efteling biedt haar Bosrijkgasten tegen een meerprijs twee exclusieve
evenementen: de Efteling Avond en Efteling Ontbijt. Helaas hadden we ons
wat verslapen voor het Efteling Ontbijt, dat gehouden werd in
Theaterrestaurant Applaus. Er waren nog worstjes en roereieren genoeg, maar
van het sprookjesentertainment hebben we weinig meegekregen. Voor de
Efteling Avond stonden we echter ruim op tijd paraat - een buffet in de
Ballonvaarder, met aansluitend enkele geopende attracties. De Efteling
Avond heeft geen duizelingwekkende indruk op ons achtergelaten. Het vervoer
van het Poorthuys naar de Hotelingang verliep met touringcars, die veel te
groot en onhandig zijn voor zo'n kleine afstand, en voor zo weinig
draairuimte op de Horst. Het ging allemaal heel stuntelig. Bovendien haalt
zo'n doodse touringcar je meteen uit de sfeer die je tot op dat moment uit
Bosrijk hebt kunnen persen. Enfin.
Dan jezelf de bus uit en de modder in laten vallen, jezelf op de tast -
want stijf dichtgeknepen ogen - door de Kleuterhof loodsen, en dan de
Ballonvaarder. De Ballonvaarder verdiende al nooit een schoonheidsprijs; de
zaal riep onverbiddelijke associaties op met plakkerige aula's in
basisscholen, maar de recente restyling is óók geen onverdeeld succes.
Kitscherige lichtjesgrodijnen voor de ramen en alwéér zoveel bruintinten.
Saai. Suf, en ook nog eens een beroerde akoestiek. Entertainment wordt
verzorgd door Hans en Grietje die met een strijdvaardig enthousiasme hun
Fable Factoryrommel de zaal in blèren. Ik vind Hans en Grietje veel leuker
aan het ontbijt in het Efteling Hotel, waar ze gewoon eieren en kwarkjes
uitdelen en Vooral Niet Zingen, maar dat is wellicht persoonlijk. Het
buffet is zoals buffetten in de Efteling altijd zijn: een ruime keuze aan
tamelijk veilige dingen op warmhoudschalen.
Serieus punt van kritiek is het kinderbuffet waarop nog geen snipper
groente te vinden is! De Efteling staat zich erop voor met het Lekker &
Gezond-concept een bijdrage aan ons welzijn te willen leveren, maar de
kleuters moeten het niettemin doen met bleke miniatuurhamburgertjes die het
predikaat voedsel écht niet verdienen.
Is de Efteling Avond de prijs waard? Och, dat zou het misschien best zijn
als het buffet werd aangeboden op een andere lokatie in het park: de
Ballonvaarder is en blijft een onooglijke en oncomfortabele herriezaal.
Badhuys
Het Badhuys, annex Zandbrouwerij van Klaas Vaak, ofwel de meest vergezochte
thematisering in Bosrijk! Grappig is dat Eftelingliefhebbers op internet al
tien jaar schrijven over hoe een zwembad in de Efteling eruit zou moeten
zien, en eigenlijk was iedereen het er altijd wel over eens dat
baksteentjes en aangesmeerde muurtjes, hoe gezellig ook, voor
een zwembad geen logische optie zouden zijn. Wie had dus verwacht dat het
Badhuys vól zou komen te zitten met stucwerk en steentjes? Het werkt
wonderwel: het thema is natuurlijk hartstikke kinderlijk en de losse
elementen zijn niet zo mooi uitgevoerd, maar ook hier doen die magische
bruintinten hun werk: het Baduys voelt veel minder steriel dan de meeste
zwembaden. De kille, antiseptische sfeer die in haast elk niet-tropisch
zwembad hangt is hier helemaal niet aanwezig, en dat is natuurlijk
prijzenswaardig!
Wanneer je het Badhuys vergelijkt met het soort halve waterpretpark waarmee
concurrerende bungalowparkketens hun bezoekers lokken dan steekt het
Badhuys er maar dwergachtig bij af - het is natuurlijk niet voor niets dat
de Efteling in haar promotie zorgvuldig de term 'zwembad' heeft vermeden,
om te voorkomen dat iedereen tevergeefs zou gaan zoeken naar de
waterglijbanen en TurboTunnels van Center Parks. Niettemin is het label
'waterspeelplaats' wel erg eufemistisch: je kunt er zwemmen, er is een
stroomversnelling, er is een jacuzzi en er zijn twee losse pierebadjes.
Geen Aqua Mondo, maar wél veel leuker en uitgebreider dan het gemiddelde
saaie sportbad van een hotel.
Hoogstens jammer dat er geen stukje buitenbad is, of dat er meer of grotere
ramen zijn. Het Badhuys is net zo donker als ons Boshuysje, wat ook hier in
de zomer misschien een beetje jammer is.
Bosrijkterrein, Zandkasteel en Zandkabouters
Het terrein van Bosrijk bleef wonderbaarlijk goed overeind, ondanks de kale
bomen en de enigzins pretbedervende look van de meeste huisjes. Afgezien
van de terrassen van de huizen en de vele verbindingswegen blijft Bosrijk
wél voelen als een bos en talrijk geboomte vormt nu eenmaal al snel een
plezierige omgeving. Ik ben bijzonder benieuwd naar hoe de ervaring over
een paar zomers zal zijn, met de bomen in het groen, alle aangelegde flore
stevig geworteld en als de bankjes met spreuken en de bomen met uitgesneden
gezichten niet meer zo naar houtzagerij ruiken.
Het Zandkasteel blijkt een tamelijk geslaagde eyecatcher, in een meer dat
helaas wel wat kleiner is uitgevallen dan de artist impression deed
vermoeden. Daar tegenover brengt een kleiner meer met zich mee dat je in
Bosrijk nooit grote afstanden moet omlopen, wat in veel parken met een meer
in het midden toch al gauw een beetje storend is. 's Avonds komt het
kasteel tot leven, met licht- en geluidseffecten en een bijzonder
wonderlijke waterstraal uit één van de raampjes. We houden het op een
emmertje sopwater van Klaas Vaak, maar het ziet er een stuk dubieuzer uit.
:)
Zo nu en dan, bij het vallen van de avond, trekken twee Zandkabouters met
een kar vol potjes en flesjes door Bosrijk. De redactie van Eftelist heeft
ruim drie kwartier in de vrieskou bij één van de verzamelpunten gestaan,
en
na wat merkwaardig getelefoneer met de receptie ("We zijn de Zandkabouters
hier geloof ik ook een beetje kwijt, mevrouw!") zijn we zelf maar op
speurtocht gegaan. Na enig zoeken stuitten we op een kleine karavaan aan
kleuters die met grote ogen achter de Zandkabouters aansjokten. Het is
ongeloofelijk lief entertainment: er worden zakjes zand verzameld met de
kinderen, er wordt gefluisterd en eenmaal aangekomen op de brug bij het
Zandkasteel mogen de kleintjes wensen waarover ze 's avonds willen dromen.
Ook wordt ruim de tijd genomen: er wordt eindeloos langzaam door Bosrijk
geschuifeld, gebabbeld en gedreuteld. De Zandkabouters zijn onderdanen van
Klaas Vaak die met enig ontzag over de grote slaaptovenaar spreken, wat het
voor kinderen erg leuk en een beetje spannend maakt.
Sowieso vind ik deze vorm van entertainment echt enorm veel toevoegen aan -
ahum, jaja! - de beleving. De Zandkabouters brengen nét dat beetje tover in
de lucht waar Bosrijk zó van opknapt. Je zou er graag zelf even zes jaar
oud voor willen zijn.
Conclusie
Al met al is Bosrijk me meegevallen, eerlijk waar. Het comfort in de
huysjes is dik in orde, en de organisatie was om door een ringetje te
halen, zoals we dat meer gewend zijn van het Efteling Hotel dan van het
park. Je voelt simpelweg dat er voor het personeel en de service, net als
in het hotel in en het Golfpark, hogere standaarden zijn aangehouden dan
waar de lat ligt in het attractiepark. Het is eenvoudigweg goed toeven in
Bosrijk, en ik voel me allerminst bezwaard om een verblijf in Bosrijk aan
mijn omgeving aan te raden.
Dat neemt niet weg dat er iets knaagt. Ik blijf in mijn achterhoofd denken
aan hoe ongelooflijk tof Bosrijk had kunnen zijn als Bosrijk net zo goed
bij mijn Efteling zou passen als het Efteling Hotel en het Golfpark.
En hoeveel media de afgelopen weken ook volslagen onterecht hebben geblaat
over Pieck: Bosrijk past vooral naadloos bij een nieuwe stijl die zich in
de Efteling weet te wurmen: de stijl van Karel Willemen. Wie na een hapje
eten in het Eethuys en een poosje dobberen in het Badhuys een nepkebapje
haalt in De Oost en er een ritje Vliegende Hollander op laat volgen zal
voelen dat er eenheid is. Een nieuwe stijleenheid. Daar heb ik
vanzelfsprekend de pest over in, want de stijl is nu eenmaal niet zo goed,
niet zo creatief, en past vooral op miljoenen, miljarden plekken in de
wereld, maar niet in de Efteling.
Je kunt je in Bosrijk prima in de luren laten leggen door een gerieflijke
badkamer in je Boshuys, maar als je als liefhebber weer écht thuiskomt,
tussen de huisjes in het Lavenlaer, onder de stelten van de Djinn in Fata
Morgana, of met je dikke jas aan en je sjaal om in het Sprookjesbos op de
plek waar het Meisje met de Zwavelstokjes steeds haar laatste adem
uitblaast, dán weet je wat er mist in Bosrijk, en in Station de Oost, en op
steeds meer plekken in de Efteling. Ik moet er denk ik maar aan wennen,
maar van harte gaat dat niet. Daar doet een aardige Zandkabouter niets aan
af.