Attractie 2012 - Feiten, fabels en een stukje historie
Lieve leden,
Op het uiterste randje van 2009 werd Eftelingliefhebberij ineens een stukje
hipper, toen een geruchtmakend nieuwtje voor het eerst eens niet op een
forum of op deze mailinglist verscheen, maar enkel en alleen op Twitter,
ogenschijnlijk uit het niets. Het enthousiaste en merkwaardig genaamde
eenmansaccount 'SnelEfteling' deelde ons mee dat er eind december een
presentatie zou hebben plaatsgevonden voor de hogere regionen binnen de
Eftelingse organisatiestructuur, waarbij het één en ander onthuld zou zijn
over een attractie voor 2012.
In het jaar waarin de wereld volgens sommige precaire stromingen op
apocalyptische wijze ten einde zal komen viert de Efteling optimistisch
haar zestigjarige jubileum, en wel met een heuse toevoeging in een lang
uitgesteld thema: Pardoes!
Eftelist zet de geruchten en feiten even voor jullie op een rijtje.
Dat de Efteling in 2012 een attracie zal willen openen is niet bepaald
verwonderlijk. Nog afgezien van alweer een nieuw jubileum kenmerkt het
huidige beleid zich door een ongebreidelde bouwlust, en Joris en de Draak
en Raveleijn zijn onderhand al helemaal in kannen en kruiken. Tijd voor
iets nieuws, opdat geen spinnenweb of roestplek zich zal nestelen op de
bunkers van Heijmans of de betonsilo's van Beamix.
De Burcht is goden zij dank bijtijds van tafel geveegd - het bedrijfsleven
zit momenteel net zo min te wachten op een conferentiecentrum als
Eftelingliefhebbers op een onooglijk Playmobilkasteel. Dat er in 2012 tóch
iets met een "NIEUW!"-stempel in de folder gephotoshopt kan worden is
logisch, en ik denk dat we tenminste een beetje dankbaar mogen zijn dat we
hier eindelijk te maken lijken te hebben met een échte toevoeging aan het
aanbod van het attractiepark, in plaats van een vervanging van een
bestaande achtbaan, of Raveleijn, dat toch vooral als dekmantel dient voor
een exorbitant kantoorgebouw waarvoor zonder die extra functie als theater
nooit toestemming was verleend door de Raad van Commissarissen.
Komt er dus echt iets? Ongetwijfeld. De altijd behulpzame dames van
Communicatie lieten weten dat "informatie te zijner tijd verstrekt zal
worden" maar dat men zich voorlopig begrijpelijkerwijs "wil focussen op
Joris en de Draak en Raveleijn". Keurig!
Maar wát komt er dan in 2012?
De Efteling probeerde een paar jaar geleden de Floriade te strikken om in
2012 neer te strijken in Kaatsheuvel, maar deze pogingen, die overigens een
mooie basis hadden kunnen leggen voor een tweede park, bleken tevergeefs:
Venlo ging er vandoor met het nieuwste kindje van voormalig
Eftelingdirecteur Paul Beck.
Wie aan 2012 denkt, denkt ook aan het einde van het WNF-contract. *Ik* denk
daar tenminste aan, en met groot welbehagen. Hoewel de Efteling naarstig
van plan lijkt om PandaDroom te gaan gebruiken als een 3D-bioscoop voor
bezoekers van het Efteling Hotel en Bosrijk zullen we ook hier vermoedelijk
niet dé Verrassing Van 2012 terugvinden.
Wat dan wél? Een Pardoes-attractie! Sander de Bruijn schijnt zich op dit
moment scheel te ontwerpen aan een toevoeging voor 2012, waarbij we voor
het eerst écht iets zullen gaan zien van de Pardoes-portefeuille die hij
enkele jaren geleden heeft overgenomen van Henny Knoet. De Bruijn beheert
de volledige wereld van Pardoes, Pardijn, Symbolica en alles dat erbij
hoort, en ik heb hier en daar horen fluisteren dat zijn ontwerpen een
connectie hebben met Hartenhof: de stadstaat waarin Pardijn prinses is -
dochter van koning Pardulfus, die met zachte hand regeert. Voor wie dit
niet uit zijn of haar herinnering gepeuterd krijgt: hier een illustratie
van Hartenhof zoals deze te vinden was in de etalage van Efteldingen: http://documenten.eftelist.nl/data/20080524/pardijntje.jpg
Wat het verder voor iets worden moet, daar heb ik eerlijk gezegd geen idee
van. Op verschillende fansites wordt hoopvol gebabbeld over Mack's nieuwste
zuigeling: de Hidden Reality Ride. Dit is een darkride die gebruikmaakt van
het trendy concept van augmented reality, een gefingeerde visuele
toevoeging op wat echt en tastbaar is. Men krijgt in een Hidden Reality
Ride een brilletje of een verrekijker mee die de bezoeker in staat stelt
extra elementen in een scène waar te nemen, zodat bijvoorbeeld figuren op
een manier tot leven komen die met animatronics niet haalbaar is. Wie
beschikt over een webcam kan hier een toffe demo downloaden: http://hrr.splash-battle.com/hrrinstall.exe
Maar: don't get your hopes up. Stevig graven heeft er tot nu toe nog niet
toe geleid dat de redactie van Eftelist enige aanwijzingen heeft kunnen
vinden voor serieus overleg tussen Mack en de Efteling: áls er al over
gepraat is dan moet dat wel erg stiekem gebeurd zijn! Neemt niet weg dat
het natuurlijk heel goed mogelijk is dat de Efteling een ritsysteem van
Mack op de verlanglijst heeft staan, maar iets concreets is er op dit
moment voor zover wij weten nog niet over te melden.
En waar komt het dan, dat ding waarvan we niet weten wat het is, maar dat
waarschijnlijk iets met Pardoes van doen heeft? Er lijkt gekozen te zijn
voor een lokatie die gezien het thema ook het meest logisch is: aan de rand
van de Brink. Vermoedelijk in de groenstrook achter het contragewicht van
de Pagode, bij het personeelspad dat daar loopt van het pad naar Marerijk
tot aan Toko Pagode. Ik heb het terrein toevallig gisteren nog even van
dichtbij bekeken en er is ruimte in overvloed voor een kleine attractie
op deze plek.
SnelEfteling twitterde over het Dienstencentrum, maar had het daarmee bij
het verkeerde eind. Hoewel we ongetijfeld allemaal hebben gefantaseerd over
de mogelijkheden die het terrein achter Carnaval Festival biedt, is het nu
eenmaal zo dat het nog heel wat jaar gaat duren voordat er überhaupt een
uitbreiding van het attractiepark mogelijk is op deze plek. Wie denkt dat
alles dat zich bij de Efteling achter de schermen bevindt straks in
Raveleijn past heeft weinig zicht op hoe het écht zit: het dienstencentrum
barst al jaren uit haar voegen, en talloze afdelingen zitten in
noodgebouwen, wiebelige barakken en gehuurde kantoorruimte gepropt. Wat
straks naar Raveleijn verhuist zijn voornamelijk directie, communicatie en
imagineering: afdelingen die misschien naar eigen zeggen werkelijk baat
hebben bij een façade van mooie torentjes en Pieckse raampjes. Dat wat écht
veel ruimte inneemt, zoals het kleding- en centraal magazijn en het
Gildehuys, blijft voorlopig zitten waar het zit. Raveleijn vormt slechts
een marginale verlichting van het nijpende gebrek aan ruimte voor de
verschillende personeelsdiensten, en tegen de tijd dat we op die plek iets
nieuws kunnen verwachten zijn we waarschijnlijk tenminste vijf jaar verder.
Enfin: terug naar het thema. Sommigen zullen het vreemd vinden dat juist nu
gekozen wordt voor een Pardoes-attractie, terwijl tovernar een veel
minder belangrijke positie in het park lijkt in te nemen dan in de jaren
negentig. We moeten echter niet vergeten dat Pardoes als mascotte altijd
behoorlijk succesvol is geweest, en dat Efteling Media hongerig is naar
meer characters om Nederland en België mee te veroveren.
Het is misschien wat wrang dat Pardoes pas een plekje in de Efteling
krijgt op het moment dat Henny Knoet, geestelijk vader van Pardoes, al een
paar jaar niet meer aan het park verbonden is. Niettemin denk ik dat
Pardoes in goede handen is bij Sander de Bruijn, en hoewel ik écht niet
warm word van de vooruitzichten voor 2012 heb ik toch werkelijk liever
een Pardoeskasteel dan nog zestienduizend doodsaaie en van elke vorm
van creativiteit gespeende attracties en horecapunten van Karel Willemen.
Enig tegenwicht voor die cliché's in bruintinten kan de Efteling best
gebruiken. Het is een beetje kiezen uit twee kwaden, maar gezien de
geslaagde restyling van Pardoes en Pardijn drie jaar geleden en de richting
die ook de Pardoes-merchandise de laatste jaren is opgegaan loopt het
project naar mijn idee de kans om niet eens heel slecht uit te pakken.
Overigens is een Pardoes-attractie aan de Brink natuurlijk geen nieuw idee.
De oudere Eftelingliefhebbers onder ons zullen moeite hebben te geloven dat
het er nu misschien écht van gaat komen, omdat we het allemaal al heel,
heel vaak gehoord hebben. Precies tien jaar geleden woedde er op oer-
mailinglist Wonderchat een stevige discussie over het gerucht van een 'Huis
van Pardoes' en anderhalf jaar later, in 2001, liet toenmalige
persvoorlichter Henk Groenen zich ontvallen dat er "..plannen zijn voor een
Pardoeshuis, waar Pardoes dan zijn permanente plekje in de Efteling zal
vinden."
Het huis van Pardoes is er destijds niet gekomen, maar de plannen waren
verder gevorderd dan menigeen weet. Henny Knoet vertelde de redactie van
Eftelist er in 2007 over, en gezien de plotselinge relevantie van het
onderwerp: hier voor jullie een stukje recente Eftelinghistorie, omdat
we allemaal houden van juist díe plannen die nooit zijn uitgevoerd.
---
Henny Knoet: "Ik heb vanaf de jaren negentig langdurig geijverd om Pardoes
een eigen plaats in het park te geven. Een vaste plek waar bezoekers hem
zouden kunnen vinden, want hij liep altijd maar overal en nergens rond. Ik
heb destijds uitgebreide schetsen gemaakt voor een kasteelachtig pand, dat
aan de rand van de Brink had moeten staan. Iets waaraan mensen konden zien:
hier leeft, woont en slaapt Pardoes de Tovernar. Niet zoals bij een huisje
in het Kabouterdorp, met een animatronic op een stoeltje, maar vooral een
plek waarbij je voelde dat Pardoes er leeft, maar dat hij nét even weg is.
Het kasteel zou verschillende ruimtes bevatten. Op de begane grond was van
alles te zien voor, laten we zeggen, de buggybrigade, en via een wenteltrap
kon je dan omhoog naar een platform, een beetje als bij een stellingmolen.
Hiervandaan had je uitzicht op de Brink en kon je door verschillende
vensters naar binnen kijken, zoals je dat ook hebt bij het kasteel van
Doornroosje. Door de ramen was dan de werkkamer van Pardoes te zien, met
boeken en globes, en allerlei andere curieuze zaken.
Aan het kasteel bevond zich een gewelf in de vorm van een grote, halfronde
koepel: de Sterrenkamer van Pardoes de Tovernar. Deze ruimte was bedoeld
voor de oudere jeugd, die in de koepel het universum zou kunnen betreden,
vol met twinkelende sterren. Het moest interactief worden: om meer te weten
te komen over de wereld van Pardoes de Tovenar en over Symbolica en de
andere planeten zouden kinderen bepaalde sterren kunnen activeren, waarbij
dan steeds een bijpassend stukje informatie via een projectietechniek zou
worden gevisualiseerd.
Op deze manier wilde ik een brede doelgroep kennis laten maken met Pardoes.
Van de allerkleinsten tot de jongvolwassenen, die zelf al een beetje zijn
opgegroeid met Pardoes, en die in dat kasteel dan dezelfde herkenning
zouden kunnen ervaren als mensen die zich hun kindertijd herinneren als ze
in het Sprookjesbos aan een klink rammelen om een deurtje open te laten
gaan.
Er hoorde ook een gespecialiseerde souvenirwinkel bij, en aan de voorzijde
van het gebouw zou een bordes met brede deuren komen. Achter de deuren zat
een trap naar de kelder, waar ik een kleedruimte gepland had, waarbinnen
Pardoes de Tovernar, Prinses Pardijn, en ook figuren zoals Heer Paddel
konden ontstaan. Elk uur kwamen ze dan uit die deuren om een kleine show
op te voeren. Er tegenover zou zitgelegenheid komen in de hoedanigheid van
een klein amfitheater, waarmee het kasteel dus meteen een mooie achtergrond
zou vormen voor dergelijke voorstellingen.
Het exterieur moest iets bijzonders worden. Enerzijds vertrouwd, met de
herkenbare, sprookjesachtige aspecten van een kasteel, en aan de andere
kant een beetje wonderlijk en bevreemdend: een soort observatorium, met
bepaalde elementen die in beweging waren - als het ware de hemel aftastend,
op zoek naar contact met datgene aan de andere kant van de Evenmaar (de
grens tussen alledaagse werkelijkheid en het rijk van de fantasie - red.)
waar Pardoes mee in verbinding staat."
---
Het plan werd destijds ook meegenomen in de ontwerptekeningen voor de
Pardoespromenade van Chris van Grinsven, die zich als landschapsarchitect
bezighield met de infrastructuur van de promenade en de Brink. Knoet's
schetsen voor het kasteel waren erin verwerkt: de spitsen van de torens
waren tussen de bomen te zien. Maar zoals we allemaal weten is het er
nooit van gekomen.
Mochten de volhardende geruchten van de laatste drie weken zich ontpoppen
tot waarheid, dan komt de Brink daarmee in elk geval een stukje dichterbij
de oorspronkelijke visie die Henny Knoet voor deze plek had. Nu nog de
wiegende en zachtjes tegen elkaar mompelende Wonderwachters. En de
reusachtige, erupterende Levensbron die in connectie staat met bezielde
waterpartijen die zich naar alle rijken uitstrekken. :)
