Hartenstad: een reisje naar het Venetië van Symbolica
Lieve Eftelisten,
Haal je Twinkeltoorts maar van zolder, want Pardoes strijkt neer in de Efteling!
Groot nieuws, maar voor wie Eftelist al wat langer volgt geen fonkelnieuwe
verrassing meer - het was hier al enige maanden bekend dat de Efteling
onder de vlag van Hartenhof zat te broeden op een jubileumattractie voor
2012.
Het Brabants Dagblad knalde er vanmorgen een summier berichtje uit,
waardoor de Efteling zich van schrik genoodzaakt zag om in allerijl een zo
mogelijk nóg beknopter persberichtje het land in te slingeren. Er zat een
reusachtige tekening bij, dus het zij ze vergeven: http://documenten.eftelist.nl/hartenhof/hartenhof.jpg
Daar ligt het dan ineens! Die akelige bestraatsteende lacune van de Brink,
plotsklaps omgetoverd tot een themagebied met torens en trappen en koepels
en piepkleine eenoudergezinnen!
Hoewel Sander de Bruijn zich bij zorgvuldige beschouwing van zijn ontwerpen
tot nu toe nog niet heeft ontpopt als een echt góede tekenaar, kan ik daar
bij deze sfeerimpressie prima doorheen kijken. En dan zie ik iets waar ik
héél, héél vrolijk van word!
Om me heen heb ik gezien hoe Raveleijn, van dezelfde ontwerper, hier en
daar wat vonkjes van hoop deed ontvlammen in Eftelingliefhebbers die de
laatste jaren heel zwaarmoedig over de toekomst van de Efteling dachten.
Raveleijn is een stellige poging tot een terugkeer naar de authenticiteit
van de Efteling, het Pieckse dat Marerijk zo sterk maakt en niet zo
krampachtig uit de andere delen van het park geweerd zou moeten
worden. Toch zit het nog niet zo lekker tussen mij en Raveleijn. Ik vind er
qua ontwerp weinig mis mee, maar het is en blijft maar een decor voor een
parkshow, en stiekem is het natuurlijk vooral een nieuw kantorencomplex.
Daar komt bij dat ik Paul van Loon tot nu toe tweemaal een volkomen
incoherent en onnozele samenvatting van het verhaal heb zien voorlezen die
me doet vrezen dat de geveltjes van Raveleijn dan misschien wel reuze
Piecks zijn, maar de rest van het concept vooral thuishoort in de
Halloweenweek van Drievliet en niet in de Efteling. Ik word er in elk geval
nog niet erg warm van.
Anders is het met Hartenhof! Ik vind het allereerst ontzettend tof om te
zien hoe Sander de Bruijn een poging heeft gedaan om de olijke en ietwat
groteske vormen van Henny Knoet te mixen met een veel traditionelere
Eftelingstijl. Daarmee krijgen we beslist een nieuwe Eftelingse bouwstijl
te zien en daar heb ik altijd wel oren naar! In plaats van standaard
gebouwtjes, van de veilige dakjes en houten kozijntjes waar Raveleijn vol
mee zit, ontwaren we hier een veel exotischer variant op Eftelingstijl, en
ik ben razend benieuwd hoe dit uit gaat pakken! Met zoveel maffe koepels
(de Sterrenkamer van Pardoes!) en merkwaardige daken krijgen we zowaar een
beetje originele architectuur te zien, in plaats van het soort gevels dat
elke Eftelingfan onderhand slapend kan uittekenen. Fijn!
Het lijkt ook wel snor te zitten met de sfeer. Hartenstad is volgens de
overlevering gelegen in een baai aan het Spiegelmeer, en de stad mag
gezien worden als het Venetië van de planeet Symbolica. Hartenhof, het
paleis van de koning, hoort hier zonnig bovenuit te torenen en dat is
precies het gevoel dat ik bij de tekening krijg.
Ik ben zo'n Eftelingliefhebber die per ongeluk overdreven goed op de hoogte
is geraakt van de achtergrond van Pardoes en zijn wereld, en ik moet tóch
even opmerken dat ik niet precies weet op welke manier ik Hartenhof in de
Efteling moet zien.
Als we de oorspronkelijke sage van Henny Knoet aanhouden dan is de planeet
Symbolica een tastbare wereld in een abstract universum, louter te bereiken
via de menselijke verbeeldingskracht. Wie van Symbolica naar onze aarde wil
moet de mysterieuze Evenmaar oversteken, en Pardoes is naar de Efteling
getwinkeld om hier op aarde, op deze plek, de fantasie te komen bewaken. Er
is een duidelijke verhouding tussen de Efteling en Symbolica, en Knoet schrijft
voor dat daar lichtjaren aan tovertwinkels tussenin zitten.
Dat Heijmans straks funderingen in de grond staat te beuken zodat het
paleis van koning Pardulfus in Kaatsheuvel kan verrijzen lijkt daarom een
beetje dwaas.
Ik vraag me daarbij sterk af welk verhaal er met de darkride zal worden
verteld, en wat dit alles betekent voor de positie van Pardoes in de
Efteling. Er bestaat een nooit gepubliceerd leesboek over de achtergrond
van Pardoes, dat volgens Henny Knoet de basis zou moeten zijn waarmee
kinderen in Nederland kennismaken met de tovernar. Wellicht brengt de
Efteling dit boek, of een variant hierop, wel uit en een mediaproductie is
natuurlijk ook niet ondenkbaar. Ik reken er in elk geval op dat de Efteling
voorafgaand aan de opening van de attractie alvast een poging zal doen
om het verhaal wat meer handen en voeten te geven. Zonder boek, serie
of een heel grondige marketingcampagne is het voor bezoekers anders wel een
héél grote stap van op de foto gaan met een grijnzende parkmascotte naar
een raadselachtige toverstad op een vreemde planeet.
Het kán natuurlijk best zo zijn dat de Efteling de hele Pardoeshistorie
overhoop gegooid of zelfs volstrekt genegeerd heeft. Hier een paleisje,
daar een stadje, belletjes, planeetjes en wat hartjes erop, en verder de
pot op met die Symbolica-canon.
Ik weet het niet. Wat ik wél weet is dat Henny Knoet een jaar of twee
geleden in een uitgebreid gesprek liet weten geen voorstander te zijn van
een Pardoesattractie in de Efteling.
Hoe zeer hij ook het verlangen had om zijn geesteskind en alles eromheen
via de Efteling bekend te maken bij een groot publiek - een darkride zag
hij niet zitten. Het leek hem heel onplezierig om de bijzondere wereld van
zijn Tovernar teruggebracht te zien worden in decors, animatronics, een
ritsysteem en mensen voor en achter je die hardop kletsen en flitsfoto's
zitten te maken. Henny Knoet had niet het idee dat zijn concept op die
wijze vorm zou moeten krijgen in de Efteling: liever zag hij Pardoes op een
vrijere manier aan het park verbonden dan dat je met een bootje of een
wagentje door zijn verhalen heen zou rijden.
Niettemin gaat het er nu toch van komen. Knoet heeft twintig jaar lang
verwoede pogingen gedaan om de status van Pardoes binnen de Efteling te
vergroten, en door een voortdurende tegenwerking van ondere andere Ton van
de Ven en een parade van onwillige directeuren werd hij daarin steeds
verschrikkelijk teleurgesteld. Een paar jaar geleden ging Knoet met
de VUT en droeg daarbij zijn portefeuille over aan de jonge Sander de
Bruijn, die vanaf dat moment de leiding had over Pardoes en Prinses
Pardijn. Toch heeft Henny Knoet nooit écht afstand van Symbolica kunnen
doen.
We hebben het vermoedelijk mede aan Bart de Boer te danken dat Pardoes na
jaren van verwaarlozing plots opduikt op grotere schaal dan ooit tevoren.
Toen De Boer nog maar nét was begonnen zijn directeursfauteuil warm te
wrijven kwam Henny Knoet langs voor een kennismakin. Bij die ontmoeting werd
er stevig gebladerd in het door Knoet meegebrachte stijlboek van de wereld van
Pardoes: een verzameling schitterende tekeningen en omschrijvingen van alle
personages en hun werelden. Ik heb het stijlboek zelf ook gezien en hoewel
ik nooit een fan ben geweest van Pardoes (verre van!) kan ik niet anders
dan toegeven dat de manier waarop het verhaal van Pardoes hierin wordt
weergegeven je doet wensen dat Henny Knoet gewoon een eigen park was
begonnen en over ongebreidelde Disneybudgetten zou kunnen beschikken.
Het liet Bart de Boer ook niet koud, en hij opperde die middag tussen neus
en lippen door dat hij een attractie wel zag zitten. Het heeft weliswaar
even geduurd voordat dat voornemen wortel schoot en uitgroeide tot iets
echts, maar binnen afzienbare tijd zullen we dan toch de eerste betonmolens
op de Brink zien staan!
Hoe dan ook, een darkride dus! Ik jubel! Van alle dingen in de hele wereld,
en dat is met inbegrip van echte mayonaise op de frietjes en van meewind op
de fiets, hou ik zo'n beetje het allermeest van een goede darkride. Zelfs
een slechte darkride vind ik nog stukken leuker dan de meeste andere dingen
in de hele wereld. Het is me nooit echt gelukt om die schamele anderhalve
scène in de Vliegende Hollander serieus te nemen als darkride, dus ik heb
het gevoel dat ik eigenlijk al sinds Droomvlucht zonder zit! Het zal vast
verschrikkelijk tegen gaan vallen, maar vooralsnog heb ik echt niks
om over te zeuren en ben ik vooral heel erg blij met deze Hartenhof. Een
darkride! Hoera!
Uitpuzzelen wat voor soort attractie dit wordt is overigens geen kwestie
van hogere wiskunde: alles wijst in de richting van wat we zo'n beetje de
darkrides 2.0 kunnen noemen. Met een karretje door scènes heen, maar wél
met een beetje extra. Onze vrienden van Mack zetten momenteel hun beste
beine fuhr met de Hidden Reality Ride, waarbij driedimensionale visuals
aan de decors en figuren kunnen worden toegevoegd. Overzees vinden we een
variatie op dit concept: de onophoudelijk bewierrookte Amazing Adventures
of Spider-Man in Orlando, waarvan elke pretparkdirecteur rode oortjes
krijgt en iedere selfmade imagineer een vochtige broek.
De Sprookjesboom mag dan verstoken zijn gebleven van beloofde hippe
technieken - bij Hartenhof kunnen we toch wel uitgaan van een darkride waar
je als modern themapark gewoon niet meer onderuit komt, wil je nog een
beetje kunnen meedrinken met de grote jongens op de IAAPA-beurs!
Als René Merkelbach dan ook nog even zo vriendelijk zou wil zijn om zijn
enige écht geslaagde compositie ooit nieuw leven in te blazen voor
Hartenhof, dan kan het helemaal niet meer stuk. Terug met die guitige
handclaps!
