Voor de regelmatige Eftelingbezoeker is deze week een rare week. Voor het
eerst in de lange geschiedenis van het park werden we op de eerste
maandagochtend na de laatste zondag van oktober wakker in een vers begonnen
novembermaand waarin de Efteling haar deuren weer gewoon om tien uur open
zette, alsof er nooit een seizoensafsluiting had bestaan. Roodoranje
gekleurd geboomte en het nachtelijke verzetten van de klok van zomer- naar
wintertijd luidden tot en met vorig jaar altijd het einde van een
Eftelingjaar in en alle fervente fans schopten op zo'n weemoedige zondag
graag nog even door de gevallen herfstbladeren op de paden van het
Sprookjesbos, en dronken schuilend voor wind en regen nog een laatste warme
chocolademelk in het Carrouselpaleis.
Wij liefhebbers moeten er nog wel een beetje aan wennen.
Driehonderdvijfenzestig dagen per jaar open is niet niets, al heeft de
Efteling ons er toch heus het hele jaar op alle mogelijke manieren mee om
de oren geslagen. We weten echter allemaal dat er van een échte
jaarrondopening voor abonnementhouders voorlopig nog geen sprake is. In de
periode van 20 november tot en met 31 maart blijft de Efteling voor hen die
een streepje vóór plachten te hebben op maar liefst elf dagen potdicht, en
die elf dagen vallen allemaal op zaterdag en zondag.
Een zomerabonnement is voor het laatst geldig op 19 november. Een Winter
Efteling-abonnement kan pas ingaan op 22 november. Naast dat overgeslagen
weekend van 20 en 21 november is de Efteling vervolgens gesloten voor
abonnementhouders op 27 en 28 november, evenals op zaterdag 4 december. In
2011 blijft de Efteling daarna dicht op 12 en 13 februari en tot slot ook nog in de
laatste twee weekenden van maart. Op deze 'blok'-dagen (die samen maar
liefst een derde vormen van álle weekenden binnen je abonnementsperiode)
is het park afgehuurd door bedrijven. Het zijn de zogenaamde uitkopen, bij de
Efteling voor heel veel geld te boeken onder de noemer Reuzenfeest.
Het is in de afgelopen weken op de verschillende fora tamelijk duidelijk
geworden dat veel reguliere abonnementhouders er ongelooflijk de pest over
in hebben dat de jaarrondopenstelling voor iedereen in Nederland geldt,
behalve voor hen. En dat zijn dan nog alleen de liefhebbers die zich op
internet over hun ontevredenheid uitspreken, want daarnaast zal er ook heel
wat offline gevloekt zijn aan talloze keukentafels in Loon op Zand,
Kaatsheuvel en Sprang-Capelle. Terecht. Met een abonnement op een park wil
je erop kunnen rekenen dat je áltijd naar binnen mag als je buurman, je
neefje, je nichtje en je favoriete pizzabezorger ook gewoon naar binnen
mogen met, bijvoorbeeld, een kaartje van de Albert Heijn. Ik heb hier en
daar al horen roepen dat de Efteling die eeuwig schrijvende Penneveer in
eigen reet mag steken, en dat was dan niet bedoeld als complimentje - de
kwestie wakkert bij abonnementhouders een stevig 'ze laten ons in de kou
staan!'-achtig sentiment aan, en ik kan niet anders dan daar best een
beetje begrip voor hebben.
Met die uitkoopdagen is overigens iets merkwaardigs aan de hand, alleen al
als we even kijken naar de manier waarop de Efteling hier tot nu toe over heeft
gecommuniceerd. De bedrijven die de Efteling op deze dagen hebben afgehuurd
krijgen namelijk te maken met een park waarin ook allerlei gewone bezoekers
rondlopen die niets met het bedrijf te maken hebben. Bezijden het schrappen
van de abonnementhouders (makkelijk zat!) probeert de Efteling daarnaast
ook de dagjesmensen zoveel mogelijk uit de buurt van Kaatsheuvel te houden,
om op die manier nog een béétje exclusiviteit aan de bedrijven te kunnen
verkopen. De Reuzenfeestdagen staan al een tijdje op de website vermeld met
de volgende waarschuwende tekst erbij:
“Op 21, 27 en 28 November en 4 December 2010 en 12, 13 Februari 2011 vindt
er in het Efteling park een dag plaats voor genodigden. Als u geen
entreebewijs via het organiserende bedrijf heeft, ontvangen wij u graag op
een andere dag.”
Wie zo'n verklaring leest zal ongetwijfeld besluiten om een bezoekje uit te
stellen: geen kaartje van bedrijf zus of zo, dan geen toegang. Letterlijk
staat het er niet, maar iedereen zal het op die manier interpreteren.
Geprikkeld door de formulering van de Efteling heb ik in september voor het
eerst contact met de Gastenservice opgenomen. Ik kreeg een snibbige mevrouw
aan de lijn die duidelijk geïnstrueerd was om potentiële bezoekers zo ongeveer
te doen geloven dat wie op de verboden dagen tóch naar de Efteling zou komen
ter hoogte van de entree ritueel in brand gestoken zou worden. De kassa's
zouden pot- en potdicht zijn en wie met een eerder gekocht kaartje aan de
poort zou komen zou onverbiddelijk verzocht worden om rechtsomkeert te
maken.
Dat was vanzelfsprekend onzin. De Efteling zou een gezinnetje dat om zes
uur 's morgens uit Friesland was vertrokken omdat de Efteling zo vaak heeft
geroepen aaaaaaaaaltijd open te zijn nooit kunnen buitensluiten. Ik legde
dit voor: "Maar als ik nou helemaal uit Friesland zou komen, en ik had
niet op jullie website gekeken.." Met een bars "Maar u heeft wél op de
website gekeken." werd dit argument op verbazingwekkend idiote wijze
gepareerd. Zeg daar maar eens iets op!
Toen ik een paar dagen later nog eens belde met dezelfde vraag werd na wat
mompelend onderling overleg uiteindelijk schoorvoetend toegegeven dat de
Efteling in zo'n geval wel een soort van oplossing zou vinden. Maar alleen bij
heel schrijnende toestanden, en verder niet.
Bangmakerij, en bepaald niet netjes. Natúúrlijk worden alle zich
aandienende bezoekers gewoon binnengelaten – de Efteling probeerde de
komst van die bezoekers alleen een poosje te voorkomen op een ietwat
twijfelachtige manier. Geen wereldschokkende zonde, maar toch had ik voor
mijn gevoel nooit eerder meegemaakt dat de Efteling zonder blikken of blozen
tegen bezoekers aan het liegen was. De bewering dat Bosrijk er oh zo Piecks
uitzag voor het gemak even daargelaten, want dat kunnen we met veel fantasie
nog wel gewoon onder blinde onnozelheid scharen. :)
Deze kleinschalige, maar toch ietwat onkiese verloochening van de
potentiele dagjesmensen duurde gelukkig niet lang: de Efteling werd
gaandeweg wat milder. Op een gegeven moment werd aan de website toegevoegd
dat Bosrijk- en hotelgasten op de uitkoopdagen gewoon welkom waren,
ongetwijfeld ten gevolge van bezorgde telefoontjes van gezinnetjes die bang
waren om het hele weekend in de motregen naar het zandkasteel van Klaas
Vaak te moeten gaan zitten kijken.
Ook de directe communicatie aan de gast trok een beetje bij: wie op dit
moment bij de Efteling informeert krijgt eerlijk te horen dat een bezoek
aan het park op de uitkoopdagen wél mogelijk is, maar dat er rekening moet
worden gehouden met flinke drukte. Dit is een prima aanpak – het was
alleen wel zo fatsoenlijk geweest wanneer de Efteling deze houding meteen
had aangenomen in plaats van argeloze bezoekers de stuipen op het lijf te
jagen door snerpende statements over dichte kassa's en bewaking bij de
grens.
Inmiddels is dus wel duidelijk dat iedereen die op de voorheen verboden
weekends naar de Efteling wil komen gewoon welkom is. Abonnementhouders
ook, mits ze zo vriendelijk willen zijn om even een los kaartje te kopen.
Uit navraag bij de Efteling bleek ook dat het geen probleem was om
bijvoorbeeld pas om twaalf uur 's middags te komen aanwaaien: er was geen
sprake van dat de poorten wegens drukte gesloten zouden blijven. In theorie
is dus een ongebreidelde toestroom van gewone dagjesmensen mogelijk.
Dat brengt dus weer een ander punt met zich mee, namelijk dat er van
exclusiviteit voor de bedrijven helemaal geen sprake is. Dit weerhoudt die
bedrijven er overigens niet van om die exclusiviteit wél aan hun genodigden
te garanderen, zo bleek vandaag uit een kleine steekproef.
Een vriendelijke jongedame van het hoofdkantoor van de Sligro (uitkoop op
28 november) wist me te melden dat écht alleen de Sligromedewerkers en hun
gezinnetjes die dag naar binnen mochten, en zo had het ook in de
nieuwsbrief en het foldertje en op de website en in het personeelsblaadje
gestaan. "Sligro Food Group bestaat 75 jaar en wie jarig is trakteert! Op
28 november is de Efteling enkel en alleen geopend voor alle SFG
medewerkers en hun partner en kinderen!" Er zijn hapjes en leuke
dingetjes, en oh ja: de Efteling had nog wél even aan ze gemeld dat er
mogelijk wat onverlaten tussendoor zouden lopen die al lang geleden een
verblijf hadden geboekt in Bosrijk of in het Efteling Hotel, maar verder
was het 'echt heel exclusief'!
Een belletje naar het hoofdkantoor van de Lotto (uitkoop op 21 november)
leverde precies hetzelfde antwoord op: exclusief. Er werden alleen geen
hapjes genoemd, maar eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik daar bij de
Lotto ook niet naar had gevraagd. Er zijn ongetwijfeld leuke
bingospelletjes.
Het kan natuurlijk best zo zijn dat veel van de andere bedrijven die de
Efteling hebben afgehuurd er wél goed van op de hoogte zijn dat ze de
Efteling zullen moeten delen met alledaagse bezoekers, en dat ze hierover
ook eerlijk en open zijn geweest tegen hun lieve werknemers-plus-familie.
Maar dat neemt niet weg dat ik me toch afvraag hoe het straks gaat zijn
voor al die administratief medewerkers met een mooie Sligro-pet op, die
moeten aanzien hoe zomaar allerlei dagjesmensen verdwaald en geschrokken
van al die de drukte door de feestelijkheden heenbanjeren, natuurlijk nog
afgezien van tweeduizend chagerijnige abonnementhouders die uit protest een
kaartje hebben gekocht en alle gratis bitterballen op komen eten.
Al met al is het voor niemand écht helemaal een Reuzenfeest. Bedrijven
moeten het park delen met een onbekend aantal gewone bezoekers, en daar
hebben ze vast helemaal geen zin in. Deze gewone bezoekers en Hotel- en
Bosrijklogees die op een rustig dagje (want: ultra-naseizoen) rekenen
worden plotseling geconfronteerd met ellenlange wachtrijen en lelijke
promotievlaggen. Abonnementhouders zijn sip, want die mogen uberhaupt niet
meer naar binnen. En zélfs al die lieve parkmedewerkers kunnen de pot op,
want personeelspassen zijn op de uitkoopdagen niet geldig: wie van tien uur
's morgens tot vier uur 's middags Lotto-gehaktballetjes aan gasten heeft
staan serveren moet na het uitklokken als de wiedeweerga wegwezen uit het
park.
Overtreedt de Efteling hiermee nu allerlei in steen gehouwen regels?
Nee hoor. Ze mogen doen wat ze doen. Maar dat dit alles na maandenlang
geblèr over het hele jaar open zijn een beetje een vervelende smaak in de
mond geeft, daar is geen ontkomen aan. De onhandige wijze waarop de
Efteling allerlei soorten bezoekers benadeelt ten faveure van die superlucratieve
uitkoopdagen verdient simpelweg geen schoonheidsprijs. We kunnen op deze
manier allemaal zien wie bij de Efteling het échte streepje voor heeft.
Volgend jaar beter, lieve Efteling? Laten we het hopen.