Hoewel de oud-en-nieuwviering in de Efteling zeer geslaagd was, is er één
punt waarop het helemaal mis ging: het verkeer. En wel zodanig dat ik er
even een apart mailtje aan wil wijden om de lofuitingen in m'n andere
mailtje niet teniet te doen.
Lange files aan het begin van de avond toen duizenden bezoekers van heinde
en verre aankwamen, maar vooral de enorme opstopping bij het verlaten van
het parkeerterrein. Ik was zelf 'al' om twee uur weg en heb er uiteindelijk
maar zo'n drie kwartier over gedaan, maar schijnbaar heeft het tot na vier
uur vannacht geduurd voor de lucht was opgeklaard.
Een extra vertraging was de ambulance. Toen ik het park uit kwam stond die
aan het begin van de parkeerplaats. Ik heb eerlijk gezegd geen idee wat er
gebeurd was, maar ik moet zeggen dat er wijs gehandeld werd door de
parkeerwacht. Voor zover ik kon beoordelen, werd de hele uitstroomroute
vanaf de kleine parkeerplaats leeggewerkt, terwijl het verkeer op het grote
stuk werd tegengehouden. De ambulance kon hierdoor langs de stroom auto's
vertrekken en had bovendien waarschijnlijk een relatief rustige rit
richting Tilburg omdat er al even geen nieuw verkeer meer uit de Efteling
was vertrokken. Goeie actie!
Helaas kon het niet iedereen bekoren en werd er vooral en hoop frustratie
geuit middels getoeter, bruusk rijgedrag en lange gezichten.
De ambulance vertrok ten minste één keer vanaf het parkeerterrein zelf, en
ook op de N261 gebeurde een ongeluk door iemand die teveel bubbels had
achterovergedrukt en -geslagen. Maar hoewel een botsing al snel voor extra
vertraging zorgt, wil ik deze extreme drukte geen incident noemen.
We hebben dit soort vertragingen namelijk al eerder gezien, al was het
zelden zo heftig als nu. Op normale openingsdagen is dit probleem er
eigenlijk nauwelijks. Een parkeerinfarct treedt vooral op op Zomeravonden
en, zoals nu, op een speciale winteravond.
Dit is natuurlijk al vaker gesignaleerd en er staat zelfs een verzoek over
in Oog voor Detail: http://www.eftelist.nl/ovd/168
Het probleem is niet alleen het aantal bezoekers, maar vooral het feit dat
ze allemaal tegelijk weggaan. De infrastructuur in en rond de Efteling is
daar duidelijk niet op berekend. Waar op een normale dag bezoekers ergens
tussen half tien en half twaalf binnendruppelen om tussen vijf en negen
redelijk gespreid te vertrekken, moet op een zomeravond na de laatste
voorstelling iedereen tegelijk naar buiten.
Dat biedt een slecht perspectief voor de nabije toekomst. Aquanura zal als
eindshow voor een dagje Efteling, zorgen dat bezoekers 'tot het einde'
blijven om na afloop massaal naar buiten te stromen. Daardoor zullen we dit
soort parkeeropstoppingen vaker tegen gaan komen.
De gezamenlijke capaciteit van de tribunes rond Aquanura is 7000 bezoekers.
Dat is geen misselijk aantal en je kunt je voorstellen wat er gaat
gebeuren als die allemaal tegelijk naar buiten willen: elke enigszins
drukke dag zal straks resulteren in chaos op de parkeerplaats.
Een groot probleem, want het is nogal een domper als je na zo'n feestelijke
afsluiting een uur of meer in een stationair draaiende auto moet zitten
voordat je überhaupt de openbare weg bereikt. Mensen raken gefrustreerd en
dat kan zelfs gevaarlijke sitaties opleveren. Mensen willen elkaar er op
een gegeven moment niet meer tussen laten en halen gevaarlijke acties uit,
met kans op botsingen of het aanrijden van overstekende bezoekers tot
gevolg.
Gisteren werd de boel nog zoveel mogelijk gestroomlijnd. Het kleine deel
van de parkeerplaats was al snel leeg (als het überhaupt gebruikt is).
Bezoekers van het begin van de parkeerplaats werden langs die kant geleid.
Bezoekers vanaf het Knollenveld werden over de aanrijroute geleid. Dit was
waarschijnlijk de reden dat het rechter deel ook zo snel leeggewerkt kon
worden om de ambulance door te laten.
Uiteindelijk moet toch alles door dezelfde poortjes, maar zelfs daar was de
capaciteit flink vergroot. Alle slagbomen stonden open, terwijl personeel
de kaartjes in ontvangst nam en met niet meer dan een korte blik de
abonnementen controleerde.
Het mocht niet baten, want het volgende obstakel vormen de verkeerslichten
naar de Europalaan, amper 50 meter verder.
De oplossing is vast niet zo eenvoudig. Verbreding van de Europalaan is
eigenlijk niet of nauwelijks mogelijk.
Een idee zou zijn om één van de banen dynamisch te maken. De weg bestaat nu
uit twee banen in elke richting. 's Middags zou dat met dynamische
wegmarkeringen veranderd kunnen worden. Kaatsheuvel in hoeft er dan maar
één baan te zijn. De enkele bezoeker die dan nog naar de Efteling wil, kan
op het laatste moment alsnog afslaan naar het parkeerterrein, op het stukje
waar nu de linker vaste baan over gaat in de drie voorsorteerstrookjes voor
het verkeerslicht.
Daarmee blijven er drie banen over voor de andere richting en dat kan een
grote impact hebben op de uitstroom uit de Efteling. De twee banen die nu
van het parkeerterrein af gaan, kunnen twee banen blijven. De derde baan
wordt gevormd door het doorgaande verkeer uit Kaatsheuvel, dit is het
verkeer waarvoor die verkeerslichten er nu staan. Door die baan parallel
aan het uitstromende verkeer te laten lopen kunnen de verkeerslichten op
het Efteling-terrein helemaal vervallen.
Is het een haalbaar plan? Ik weet het niet. De Grote Geesten der
Ruimtelijke Ordening van Loon op Zand e.o. hebben zich er vast al meermaals
over gebogen.
Maar de gemeente en de Efteling zijn niet zulke dikke vrienden als in
vroeger tijden en Kaatsheuvel zal dit soort plannen eerder dwarsbomen dan
omarmen. De bewoners hebben -spreekwoordelijk- voorrang, en een grote
verbouwing ten gunste van de Efteling zal niet snel steun krijgen,
aangezien het dorp er zelf niet of weinig baat bij heeft.
De Efteling zal waarschijnlijk flink moeten lobbyen en wellicht zelf diep
in de buidel moeten tasten om zo'n reorganisatie op de agenda te krijgen.
En het is dan nog maar de vraag of het helpt. De slagbomen bij de uitgang
waren gisteren niet de bottleneck, maar dat kwam vooral omdat ze open
stonden. Zodra de lichten daar de auto's niet meer tegenhouden, zullen de
parkeerbeambten of -automaten weer de zwakste schakel zijn; een probleem
dat blijft zolang de kaartjescontrole bij de uitgang zit.
En verderop is er de aansluiting met de N261, de Midden-Brabantweg. Dat
kruispunt zal ook onder handen genomen moeten worden om een constantere
stroom auto's te kunnen verwerken. Hierover is al eerder geschreven op
Eftelist. Zo kwamen we in september 2011 te weten dat de kruisingen op de
N261, waaronder die met de Europalaan, vervangen gaan worden door
ongelijkvloerse kruisingen; een plan dat waarschijnlijk niet voor 2016 afgerond
zal zijn.
Maar ook op het parkeerterrein zelf is het hommeles. Hoe komen overstekende
bezoekers bij hun auto als het heel druk is én stevig doorrijdt? Wie nu
geparkeerd staat bij Draak, moet oversteken door de rij auto's uit
Kabouter. Dat is nu al niet zo veilig, maar wordt alleen nog maar
gevaarlijker als de uitstroom sneller gaat.
Wellicht is het een betere oplossing om de stroom om te draaien. Als
bezoekers 's morgens langs het middenpad rijden, kunnen ze achteraan
aansluiten en kruisen ze nooit wegrijdende auto's. Bij het wegrijden rijd
je van het middenpad af en wordt je pad ook niet gekruisd door overstekende
bezoekers.
Of het haalbaar is om het parkeerterrein zelf met wat van dit soort kleine
wijzigingen aan te passen valt nog te bezien. De kans bestaat dat als de
provincie en de gemeente eenmaal klaar zijn met de aanrijroute, de
Efteling ook het eigen parkeerterrein grondig moet herzien.
Zoals het nu is, is het in ieder geval geen doen. We kunnen ons alvast
voorbereiden op een zomer vol oponthoud, want wat de plannen voor
verbetering ook zijn, ze worden niet uitgevoerd voor Aquanura opent.