Op deze zonnige dag, de vooravond van het jubileum en de opening van
Aquanura , werd in de ochtend door Bart de Boer de nieuwe tentoonstelling
in het Efteling Museum geopend. Eindelijk! Nadat we vorig jaar een vrij
lege tentoonstelling kregen over Anton Pieck die maar weinig te bieden had
ten opzichte van de rijke tentoonstellingen voorheen, was het even spannend
of er nog de moeite zou worden gestoken in de invulling van de
expositieruimte in dit jubileumjaar. En jawel, het heeft even wat langer
mogen duren dan normaal, maar daar is ie dan. De opvolger van het
Rariteitenkabinet (1992) en de Rommelzolder (2002) heet simpelweg ’60 jaar
Efteling’. Dat valt in ieder geval te begrijpen uit het persbericht van
vandaag, want de tentoonstelling wordt in het museum zelf niet bij naam
genoemd.
Vanmorgen rond de klok van elf liep ik nietsvermoedend het Anton Pieckplein
op om daar een menigte aan oud-medewerkers voor het museum te zien. Vooraan
stond Bart de Boer zijn speech te geven.
Na het uitreiken van de speldjes aan de EftelinGouwen en de opening van het
museum liepen de, volgens het persbericht, 200 ex-medewerkers naar binnen.
Ik ben toen even het park doorgelopen om wat andere zaken te bekijken,
waarover misschien later meer in een andere TR, en kwam rond de klok van
half twee terug om op mijn gemak de tentoonstelling te bekijken.
Het eerste dat opvalt is dat de tentoonstelling leger aandoet dan
voorgaande jubileumexposities. Er zijn geen kledingstukken, maskers, borden
of andere prullaria te bekijken. Mogelijk is dat gedaan omdat in
2002 veel objecten gestolen werden, maar even goed kan het zijn omdat het
Efteling Museum van zich zelf al een behoorlijke ruimte heeft, het Wonder
Depot, waar dat soort voorwerpen te bekijken zijn. ’60 jaar Efteling’ is
ook anders dan de voorgaande tentoonstellingen die we gewend zijn van het
museumpje. Er zijn geen zes lijsten opgehangen met panelen waar foto’s en
schetsen zijn te bekijken met wat informatieve tekst er naast. De huidige
tentoonstelling bestaat uit muren die zijn opgebouwd tegen de muren van de
ruimte. Deze zijn behangen met folie waarop een collage van foto’s staat
afgebeeld. Foto’s die merendeels ook in het jubileumboek “Zijn we d’r
al?” staan. Ik hoorde zeggen dat de muren hufterproof zijn gemaakt en ze zijn
ook behoorlijk stevig, dus ik denk wel dat ze het jaar moet kunnen
overleven.
In de rechtermuur zijn drie beeldschermen te vinden waar met een langzame
diavoorstelling de foto’s worden afgewisseld. Ik heb lang staan wachten om
te kijken of er niks bijzonders tussen zat, maar voor zo ver ik kon zien
zijn ook dit foto’s uit het jubileumboek en tevens al te vinden aan de
muren in deze ruimte. Zo nu en dan piept er wel een spreuk tussendoor,
voorzien van een jaartal en opgemaakt als een titelkaart voor een stomme
film.
Een beetje vreemd is wel dat sommige van de foto’s uit de diavoorstelling
screenshots zijn uit een video, zoals de reclame van Martin Brozius. Het
zou leuker zijn geweest als de commercial werd afgespeeld.
Op de muur voor je, waar bij sommige tentoonstellingen projecties werden
getoond, wordt de documentaire ‘Zijn we d’r al?” afgespeeld. Het is
duidelijk dat boek, documentaire en tentoonstelling met elkaar in verband
staan. Vreemd genoeg wordt er geen reclame gemaakt voor het boek. Dat was
wel het geval bij het vorige jubileum.
Dan aan de linkermuur is een vreemde opstelling gemaakt. Een soort
podiumpje waar een zwart-wit afbeelding van de eerste parkplattegrond op is
afgedrukt, met daarop drie houten platen waar oude jaren ’50-foto’s op
staan afgebeeld van de heks van de Heksenpoort, Holle Bolle Gijs en het
kasteel van Doornroosje. Achter op de muur is een zelfde soort foto te zien
van Langnek.
Zelf begrijp ik niet helemaal de bedoeling hiervan. Gewoon geplaatst om maar
iets in de ruimte te hebben? Het heeft iets weg van een kijkdoos-
opstelling dus misschien zit er wel een gedachte achter. Het is echter wel
een flinke stap terug van de fluitende Fakir en de feestmaaltijd van Gijs
bij hun respectievelijke jubilea.
Maar laten we kijken waar de tentoonstelling voor fans echt interessant
wordt, want hoewel het op het eerste gezicht een beetje tegen lijkt te
vallen voor wie “Zijn we d’r al?” straks kan doorbladeren zoveel 'ie
wil, er zijn toch afbeeldingen te bespeuren die ik niet heb gezien in het boek dat
ik even mocht doorkijken van Eftelist en Looopings. Waarschijnlijk foto’s
die door gebrek aan ruimte net niet het boek gehaald hebben en dan heb ik
het vooral graag over dit:
Het is iets bij Carnaval Festival. Entertainment van een of andere soort?
Het is mij onbekend.
Helemaal de moeite waard wordt het echter als je gaat luisteren. Er is
continu het geluid te horen van een fotograferende camera, maar daar
doorheen hoor je fragmenten uit de oude doos. Fragmenten waar mijn mond van
open viel. Zaken waar ik niets van wist, of nooit had gehoord maar wel wist
van het bestaan. Zaken die ik al heel lang niet meer heb gehoord. En ik heb
het niet eens goed kunnen horen. Toen ik vanmiddag in het museum stond was
het niet bepaald rustig, (ex-)medewerkers kwamen af en aan het museumpje
binnen om gezellig te babbelen, maar wat ik onder andere tussen het
babbelen en klikkende geluid kon horen waren het arrangement van Café de
Feestneus uit Carnaval Festival (een soort honky tonk), het verhaal van het
Spookslot verteld door Ton van de Ven, het verhaal van de Magische Klok
verteld door Wieteke van Dort en voor zowel het Spookslot als Fata Morgana
hoorde ik niet te identificeren stemmen in ABN bespreken wat een bijzondere
attracties er nu geopend zijn in de Efteling. Ik hoorde kinderliedjes over
de Efteling die ik niet kon thuisbrengen en bovenal hoorde ik een rondrit
in de Stoomtrein voortgebracht door Hans van der Togt. En ik zal vast wel
wat gemist hebben nog. :)
Het is dus geen Rariteitenkabinet of Rommelzolder, net zoals “Zijn we d’r
al?” geen Duppie of Kroniek is. Het gaat niet lekker de diepte in, maar het
is best plat. Zo ziet deze tentoonstelling er ook uit. Maar laat er geen
misverstand over bestaan dat deze tentoonstelling wel veel nieuws te bieden
heeft als je je oren gebruikt. En voor wie dat boek zelfs zonder de luxe
cadeauverpakking nog steeds aan de dure kant vindt, en dat is in deze
krappe tijden best te begrijpen, is de tentoonstelling natuurlijk een
geweldig alternatief om de foto’s en tekeningen alsnog te kunnen bekijken.
Ik ben sowieso al heel blij dat er iets meer te bekijken valt dan vorig
jaar, maar ik vraag me wel af hoe het zal lopen. Bezoekers vandaag liepen
bijzonder snel door de ruimte en namen juist in de ruimte er naast meer
tijd om de schilderijtjes te bekijken. Dat zal gedeeltelijk komen omdat er
niets te lezen valt in de nieuwe tentoonstelling. Waar je bij voorgaande
tentoonstellingen nog wat achtergrondinformatie mee kon krijgen over de
afbeeldingen, is het nu maar gokken wat je allemaal ziet.
Voor fans en medewerkers is het echter ook wel leuk om bepaalde zaken er in
terug te vinden. De ex-medewerkers die ik vandaag in het museumpje spotte
stonden bijvoorbeeld lang herinneringen op te halen bij een klein fotootje
van Het Kraanven en herinneringen ophalen is toch wel een sterk punt als de
Efteling een jubileum viert. Morgen is bijvoorbeeld een prima dag om later
herinneringen aan op te halen. Misschien zien we er wel een afbeelding
over terug bij de volgende jubileumexpo. :)
