De Efteling kom je niet alleen in de Efteling tegen. Nog afgezien van een
eigen radiozender, online activiteiten en legio mediaproducties op
televisie en in de bioscoop, zorgen samenwerkingen tussen de Efteling en
allerhande externe bedrijven en organisaties er regelmatig voor dat je de
Wereld vol Wonderen aantreft op een plek waar je het niet zou verwachten.
Dat kan zich uiten in zaken als Sprookjesboomslippers bij de Schoenenreus
of het bij elkaar sparen van korting op een entreekaartje voor het park in
de supermarkt, maar heel soms wil de Efteling ook wel eens lekker
aanschurken tegen highbrow-cultuur. Zo helpt de Efteling de stad 's-
Hertogenbosch met de esthetische uitvoering van manifestatie 'Jheronimus
Bosch 500': de viering van de vijfhonderdste sterfdag van de befaamde
‘duvelmakere’ in 2016. Ook leende de Efteling onlangs enkele van haar
creatieven uit aan het Maastrichtse gezelschap Opera Zuid voor de opvoering
van Rossini's luchtige dramma giocoso 'La Cenerentola', op basis van het
sprookje Assepoester.
Opera Zuid is na de Nationale Opera en De Nederlandse Reisopera het derde
grote operagezelschap van Nederland en staat er vooral om bekend een podium
te bieden aan jong operatalent. Het gezelschap is voor de Efteling geen
vreemde. Op initiatief van toenmalig directievoorzitter Bart de
Boer gaven vier spelers van Opera Zuid op een zondag in april 2012 een
aantal 'mini-concerten' in het openluchttheater van het Sprookjesbos. Het
heeft drie jaar geduurd voordat men opnieuw de handen ineensloeg, dit keer
dus op een heel wat grotere schaal. Eftelingontwerper Karel Willemen
verzorgde de decors van La Cenerentola en Carla de Kroon (al sinds 1993
vaste kledingontwerper bij de Efteling) voorzag in de kostuums. Wim Dresens
(weliswaar niet in dienst bij de Efteling, maar wél al geruime tijd
verantwoordelijk voor de belichting van diverse sprookjes, attracties en
alle Eftelingse musicalproducties van de afgelopen jaren) deed het
lichtontwerp.
'La Cenerentola, ossia La bontà in trionfo, oftwel 'Assepoester, of hoe
het goede triomfeert', is een opera buffa (da's een vrolijk genre) in twee
aktes. Het verhaal volgt in grote lijnen het bekende sprookje, al is de
boze stiefmoeder een verwaande stiefvader en neemt een armband de plaats
in van een gouden danwel glazen schoentje - in Italië was het tonen van een
blote voet twee eeuwen geleden nog wat al te pikant. De voorstelling werd
in 1817 voor het eerst opgevoerd in Rome en heel erg z'n best leek de
destijds vijfentwintigjarige Gioachino Rossini er zo op het oog niet op
gedaan te hebben: de componist zelfplagieerde er lustig op los en wist de
hele opera er in een tijdbestek van krap een maand uit te poepen, inclusief
de repetities. Die liet er geen gras over groeien!
Gisterenavond vond in het Parktheater te Eindhoven de tryout plaats van La
Cenerentola door Opera Zuid en in de inleiding voorafgaand hieraan stelde
operaspecialist Len van Schaik al vast dat het eigenlijk niet uitmaakt op
welke manier je La Cenerentola opvoert - het is door de geweldig
opgeruimde muziek eigenlijk altijd wel dikke pret. Over het toegevoegde
'Eftelingsausje' hoefden de toegestroomde bezoekers zich dan ook geen
zorgen te maken want: "..daar kan Rossini wel tegen". Een geruststelling!
:) Wat dat sausje betreft: vooraf was daar voor de geïnteresseerde
Eftelingliefhebber nog weinig van te zien. Onze collega's van Looopings
hadden begrepen dat er vanuit de Efteling geen toestemming was gekomen om
de ontwerpen van Karel Willemen te gebruiken als promotiemateriaal, wat
Opera Zuid schijnbaar erg jammer vond. Eén en ander leidde in elk geval tot
een tamelijk dubieuze promotionele photoshop van een gifgroene carnavalself
voor een random cgi-sprookjeskasteel: http://documenten.eftelist.nl/data/opera/promo.jpg
Brr!
Wees gerust, dit is niet hoe de voorstelling eruit zag. :) Maar om maar
met de opera zelf te beginnen: deze was bijzonder goed te pruimen. De dame
die eigenlijk de hoofdrol zou spelen had last van een hardnekkig kouwtje,
dus werd tijdens deze tryout de rol van Assepoes gespeeld door de
understudy. Geen punt, het klonk als en een klok! En verder? Ik moet
misschien eerlijk bekennen dat mijn referentiekader op het gebied van opera
niet al te ruim is. Ik zou een handvol beroemde aria's wel herkennen, ik
vind Mozarts Die Zauberflöte fantastisch en toen ik gisteren hoorde over
het Bayreuther Festspiele waar eens in de zoveel jaar Wagners vier dagen
durende Ring des Nibelungen wordt opgevoerd dacht ik: #zinin en #erheen! -
maar daar houdt het wel zo'n beetje op. Of deze La Cenerentola beschouwd
moet worden als een keigoede operauitvoering, daar kan ik dus eigenlijk
niet echt iets over zeggen. Ik vond wél dat er prachtig gezongen werd, en het
verhaal werd op een fraaie, creatieve manier neergezet. De manier waarop de
mysterieuze figuur Alidoro (een mannelijke variant op de benevolente 'fairy
godmother') de decorstukken op subtiele wijze tevoorschijn tovert en de
bijzonder olijke, losse manier waarop het koor zich op het podium beweegt:
het ademt speelsheid en creativiteit. Erg leuk, en dus een pluim voor de
regie van Sybrand van der Werf!
Een beetje jammer is wel dat die losse speelsheid niet mede gedragen
wordt door het decor. Karel Willemen plukte zijn inspiratie gewoon uit het
Sprookjesbos en de beeldtaal van vroegere Sprookjesshows uit de Efteling:
een haardvuur met potten en pannen, een nondescripte balzaal, de grafsteen
van Assepoesters heengegane moeder en als enige echt nieuwe element een
treurwilg die er, nou ja, gewoon als een treurwilg uitziet. Het is allemaal best
netjes hoor, dat wel. Maar sáái! Jammer voor de voorstelling, die qua spel
verder zo smakelijk 'whimsical' is opgezet. Opera Zuid trad ook in de herfst
van 2002 al eens op met een bewerking van La Cenerentola en toen ik daar
zo eens wat beeldmateriaal van opzocht leek me dat een heel stuk creatiever.
(Bijv. http://documenten.eftelist.nl/data/opera/2002.jpg )
De kostuums zijn overigens wél in orde, de suffige roze baljurk van
Assepoester met ietwat onappetijtelijke pasvorm daargelaten. De groene
slipjassen van het koor zijn eenvoudig maar erg effectief en de jurken van
de gemene stiefzussen (die erg doen denken aan die van het Assepoester-
entertainment van de Efteling zelf) zijn verrukkelijk. De belichting is eveneens
om door een ringetje te halen en erg effectief.
Al met al wel echt een hartstikke leuke voorstelling en tevens zeer
geschikt voor wie op operagebied nog een beetje een newbie is. Aanstaande
zaterdag is de première van La Cenerentola, eveneens in Eindhoven, en
daarna trekt de voorstelling nog door het hele land. Kijk voor speeldata en
reserveringen op http://operazuid.nl/la-cenerentola/
