Nu het Paleis der Fantasie drie weken geopend is voor koninklijke
audiëntie, heb ik eindelijk voldoende gelegenheid gehad om de verschillende
tours te doen. Tijd dus om een eerste balans op te maken. Wat ik graag met
jullie wil delen is niet een punt-voor-punt-bespreking van alles wat er los
en vast zit, maar een aantal van wat mijns inziens de high- en lowlights
zijn van deze duurste Efteling-attractie ooit.
We beginnen met de aankomst. De wachtrij en entree zijn voor een
Efteling-attractie een heel prettig gedeelte en vormen echt onderdeel van
de beleving. De 'u komt op audiëntie'-insteek maakt dat elementen als een
meandering en omgeroepen instructies opeens heel natuurlijk hun plaats in
het geheel vinden. Hierbij past een goede keuze om Knoet-vinding O.J.
Punctuel een prominente rol te geven. Het is een vermakelijk en interessant
personage, die soepel omgaat met de viertaligheid van de attractie die
daarom ook niet gekunsteld aanvoelt. Heel fijn ook is de ongelofelijke
variatie in zijn teksten. Wel is zijn animatronic in de Vestibule net wat
te simpel voor zo'n prominent personage, maar het trapmoment is daarentegen
spectaculair en geslaagd, evenals het eenvoudige maar sfeervolle
trappenhuis dat erop volgt.
Wel een afknapmomentje in de wachtrij is de plattegrond die er hangt, van
ruimtes die helemaal niet bij de geplande audiëntie horen. Het is niet
logisch en doet afbreuk aan het idee dat het kasteel groter is dan de
scènes die wij toevallig zien: 'dit is het jongens, niets meer te zien
hier'. De 'alternatieve tours' zoals de Keukentour leiden volgens de
plattegrond nergens toe en ook bijvoorbeeld de mysterieuze deur net na het
station, met het zichzelf sluitende slot, verbergt geen geheimzinnige
ruimte waarover we onze fantasie de vrije loop kunnen laten, maar volgens
de plattegrond gewoon een extra toegang tot het Botanicum. Jammer en
onnodig dat zo'n simpel bordje zoveel onderuit haalt. Gelukkig is dat
eenvoudig op te lossen.
Vreemd vind ik de keuze voor een single riders-wachtrij. Natuurlijk is
het nu de eerste maanden voor fans een welkome manier om toch wat vaker in
de attractie te kunnen, maar je merkt dat het voor veel gasten die in die
rij gaan staan al een onduidelijk begrip is, laat staan het gezinnetje van
vijf personen dat dan een wildvreemde in hun karretje én op hun actiefoto
krijgt. Die kijken toch wel raar op. Dat is met die kleine karretjes wel
anders dan bij een achtbaantrein waar je sowieso al met twintig anderen in
zit.
Het algehele afwerkingsniveau is ontzettend hoog voor een
Efteling-attractie. Bijna elk hoekje in de attractie, waar je ook kijkt, is
netjes afgewerkt of zelfs aangekleed. Van andere attracties komt eigenlijk
alleen het Spookslot hierbij in de buurt. Zo is ook de wachtrij een
prettige plek en is het station helemaal in stijl, met ook daar leuke,
speciaal gemaakte attributen en een fijne sfeer. Hoe anders is dit dan de
opstaphallen van Fata Morgana en Droomvlucht! Heel goed dat er tijd en
moeite is genomen om elk aspect onder handen te nemen. Zelfs aan het dak is
gedacht. Des te opvallender zijn dan natuurlijk wel de momenten waar dit
dan toch net niet gelukt is. Zo stap je in de buitenwachtrij bovenaan de
trap opeens omlaag op iets dat hoogstwaarschijnlijk een wegbezuinigde vloer
is en waar nu een te laag en te lelijk stuk ruw beton ligt, vlak voor de
hoofdingang van een paleis nota bene.
Erg leuk voor de liefhebber zijn de vele Efteling-verwijzingen die overal
in de attractie te ontdekken zijn, zonder dat dit volgens mij storend wordt
voor de gewone bezoeker. Alleen al in de wachtrij is een twintig jaar oud
geheimschrift weer uit de kast gehaald en hoor je gevleugelde spreuken
zoals "aangeraden wordt te passen" en "laat prul en prop niet slingeren".
In het Botanicum vind je Reijnders' bloemen die zich openen en sluiten. Dit
geeft wel aan dat er ontwerpers mee bezig zijn geweest die een groot hart
voor de historie van de Efteling hebben.
En dan de rit. De scènes vind ik over het algemeen geslaagd en ze zitten
boordevol effecten en details. Overal gebeurt wel wat en is iets te zien.
Dat maakt dat je de eerste keer echt overweldigd uit de attractie komt en
daarmee is de herhaalwaarde groot. Natuurlijk is dit heel anders dan
bijvoorbeeld Fata Morgana, waarbij een krokodillentunnel en
vallend-hek-scène laten zien dat je met heel weinig juist ook iets
indrukwekkends kunt maken. Maar dat is niet erg: de drukte en
over-the-top-aankleding past goed bij het fantasie-thema en de wereld van
Symbolica. Hier en daar gaat men echter ook in Symbolica wel echt te ver.
Als je bijvoorbeeld net een blik hebt geworpen op het indrukwekkende
diorama, wordt er opeens een mega-blingvlinder in je gezicht geduwd,
waardoor je weer afgeleid wordt van het uitzicht waar zoveel te zien was.
Laat ons toch met rust, het diorama is al mooi genoeg!
Ondanks de overvloed aan details voelt het kasteel als geheel wel wat
verlaten aan. Tussen het Observatorium in het begin en de Koningszaal
helemaal aan het eind kom je behalve één keer Pardoes, helemaal niemand
tegen of zie je ook maar een hint van aanwezigheid van Symbolicanen, of
zelfs maar een achtergelaten tuinslang in de plantenkas. Het lijkt er een
beetje op alsof alles netjes is opgeruimd voor onze komst. Ik begreep dat
er wel ideeën waren om bijvoorbeeld schaduwprojecties van Symbolicanen te
maken. Jammer dat dat toch niet gelukt is, want die worden wel gemist.
Hoe dan ook, al met al toch zeker een geslaagde rit die heel veel
herhaalwaarde biedt, aan alle kanten is afgewerkt en leuke, bijzondere en
zowel klassieke als moderne effecten bevat die we elders in het park niet
zien.
Wat echter een absolute misser is, is de volstrekt overbodige
interactiviteit en alles wat daarmee samenhangt. Om te beginnen leiden de
schermpjes sowieso al af tijdens de rit zelfs als ze niet gebruikt kunnen
worden, terwijl er echt wel meer dan voldoende te zien is in de scènes.
Waar je ze wel kunt gebruiken, zoals in de boudoirs, is het maar lastig te
doorgronden voor de dagjesbezoekers waarmee ik in de rit zat, wat je daar
nou moet doen en wat het je oplevert. Sowieso zijn de scènes of onderdelen
die specifiek iets met de interactie doen, de minste in de hele attractie.
Het boudoir/kabinet/salon per tour zijn oninteressante, niksige, kale
ruimtes en voelen ook helemaal niet aan als een logisch onderdeel van een
paleis; maar eerder als een gekunsteld "let op, nu staan we stil om een
foto te maken"-moment. Ook de drie tournissen in het VFD vormen niet een
echt logisch onderdeel van die scène, maar wekken de indruk alleen te
bestaan zodat jij een interactief kunstje kunt doen. Dit doet echt afbreuk
aan de spontaniteit die het trackless-transportsysteem in de rest van de
rit weet te creëren. Wat mij betreft weg ermee, voegt niks toe, schermpjes
alleen gebruiken bij in- en uitstappen en tijdens de rit lekker op zwart
zetten.
Wat aan het slot van de tour ook wel erg jammer is, is de slecht
uitgevoerde Galerij der Fantasievollen. Voor je de attractie verlaat kom je
langs een aantal 'schilderijen' van bedroevend lage pixelkwaliteit. De
fantasie 'brengt ze tot leven', maar de foto waar je zelf op staat blijft
dan weer volledig statisch - de logica ontgaat me. Hoeveel leuker was deze
scène geweest als de schilderijen wel een geloofwaardige kwaliteit hadden
én als jouw foto met een vleugje fantasie opeens een kort filmpje blijkt?
Moet technisch mogelijk zijn lijkt me. Helaas, de rit eindigt daarmee wel
met een grote domper.
Concluderend vind ik Symbolica ondanks de genoemde minpunten (die mijns
inziens ook nog wel oplosbaar zijn) echt een aanwinst voor de Efteling. Het
neemt een heel eigen plaats in naast bijvoorbeeld Droomvlucht en Fata
Morgana. Die klassiekers zijn elk op een aantal punten beter, maar ook
Symbolica heeft haar sterke punten waarop ze soms de andere passeert. Het
is niet gelukt die laatste van de troon te stoten als beste darkride van
het park (en ter wereld), maar dat is ook helemaal niet erg, want de Fata
is er ook nog gewoon. Symbolica is geen vervanger maar voegt een fris
transportsysteem, een aantal goede scènes vol met effecten en een rondom in
detail afgewerkte attractie toe aan het aanbod. De Efteling is daarmee een
waardige beleving rijker.