Op 2 juli 2009 komt het "allermooiste Sprookjesboek van de Efteling" uit.
Het boek met 34 sprookjes heeft een blauw linnen kaft met sierlijke gouden
letters en de bekende Pieck-tekening van de schrijvende kabouter in de
holle boom. Met de combinatie van een eenvoudige vormgeving en een prachtig
luxe uitvoering slaat de Efteling de spijker op zijn kop. Prachtig klassiek
Eftelings zoals ik het graag zie!
Hoewel de kaft niet bijster origineel is en met deze tekening duidelijk
gebaseerd is op het originele Sprookjesboek van de Efteling uit 1955 ben ik
toch wel erg nieuwsgierig geworden naar de binnenkant. Krijgt de vormgever
het voor elkaar om zich in te houden en de eenvoud van de kaft door te
trekken naar de vele pagina's met sprookjes en illustraties? Wordt
Photoshop misschien een keertje overgeslagen? Het zou wel echt tof zijn als
de Efteling kan laten zien dat de eigen identiteit nog niet verloren is,
dat er kansen zijn voor een meer klassiek Eftelingse invulling voor het
park en de souvenirs.
Binnen de Efteling is de strijd nog lang niet gestreden. Nog steeds zijn er
fervente voorvechters van een herwaardering van het erfgoed van Anton
Pieck. Dat is een geruststellende gedachte, want ik geef toe dat ik het een
paar jaar geleden niet echt zonnig inzag voor de toekomst van 'mijn
Efteling'.
Achteraf gezien kan ik wel zeggen dat het zo'n beetje begon met de
herinrichting van het Witte Paard, een doodzonde! Hoewel het park al sinds
begin jaren tachtig veelvuldig onnodige stijlbreuk pleegt, was de wit met
hard groene jugendstil-inrichting van het grootste restaurant van Marerijk
echt een schok voor mijn tere Eftelingzieltje. Het is een keuze die ik de
Efteling op dit moment niet meer zie maken, zeker niet op die plek!
Dat is precies waar ik naar toe wil: momenteel lijkt een kentering te
ontstaan. Die kentering is over de hele breedte van het Eftelingmerk
voelbaar. De professionalisering van de Efteling zorgt ervoor dat er weer
inzicht ontstaat in merkbeleving en stijlkenmerken. Iets waar men in de
beginjaren (deels onbewust) heel goed van doordrongen was. Sprookjesboom,
TiTa Tovenaar, de musicals: alle Eftelingmerken krijgen een eigen
identiteit in vormgeving en tone-of-voice.
Wat de Efteling nu heel hard nodig heeft, juist door al die kleurige,
cartoony submerken, is een overall-sausje voor het attractiepark. Het thema
sprookjes en de klassieke, Pieckse vormgeving zijn daarvoor uitermate
geschikt. Dat merken we ook in het park: de inrichting van In den Oude
Marskramer, Assepoester, het nieuwe Sprookjesboek, maar ook allerlei
bordjes in het park, waarop wordt teruggegrepen op oude lettertypes en
kleuren. Ze zijn nog *verre van* perfect en in de meeste gevallen komt het
niet in de buurt van de kwaliteit en originaliteit die men ooit
tentoonspreidde, maar ik durf wel te beweren dat de wil daarvoor weer een
beetje terugkomt, mede door de terug-naar-Pieck-periode van Michel den Dulk
en Leon Weeterings. Hun ontwerpen werden haast zonder uitzondering positief
ontvangen. Dat moet iets teweeg hebben gebracht binnen de Eftelingkantoren.
Begrijp me niet verkeerd: er is nog heel veel te doen: goed onderzoek naar
de stijlkenmerken, onderzoek naar hoe die stijl is in te passen in een
wereld vol hightech (sputniks, bliep bliep). Het zal misschien nog vele
jaren duren, maar na allerlei omzwervingen komt de Efteling weer terug bij
de basis. En om die miljoenen slurpende omzwervingen te omzeilen en om te
voorkomen dat de Efteling straks met alle goede bedoelingen zit met een
park dat in een decennium is verworden tot een allegaartje aan stijlen, zou
ik zeggen: begin gewoon nu. Hup! Op zoek naar ontwerpers die geen moeite
hebben met een knellend korset en terug naar die klassieke eenvoud met hoge
eisen aan kwaliteit, terug naar "De Efteling".