Soms moet je gewoon terug naar de bron om de waarheid te achterhalen. Om
die reden heb ik, nog niet zo lang geleden, zowel met WET Design als de
Efteling contact opgenomen om het antwoord te krijgen over de fonteinen van
Aquanura.
Mijn zoektocht naar de in totaal meer dan 200 fonteinen en de negen
verschillende varianten is een aantal maanden voor de opening begonnen en
eveneens te lezen op Eftelist (gepost op 14 maart – De fonteinen van
Aquanura) en nu, een aantal maanden na de opening, heb ik – in grote lijnen
– de antwoorden die ik zocht.
Negen type fonteinen?
~~~~~~
Als eerste kreeg ik een beknopte, maar complete mail van WET en wat later
een vriendelijke mail, inclusief een PDF van twee pagina’s, met daarin het
antwoord van de Efteling. Laat ik beginnen met de opsomming van de
fonteinen die in beide e-mails terugkomen:
o) Arching Analog Jets; dit zijn de fonteinen die vanuit een vaste positie
vanuit de kikkers en de daaropvolgende 'frogleap' het water in bogen naar
het midden van het bassin spuiten.
o) Single Axis Oarsmen; eveneens jets die samen met de Arching Analogs de
uitvergroting van de kikkerfontein vormen. De Oarsman jet is er in
verschillende uitvoeringen. Deze variant kan slechts over een enkele as een
waterstraal spuiten.
o) Oarsman Fan Jets; dit zijn de waterwaaiers in de show. In tegenstelling
tot de Single Axis Oarsman kan dit type fontein wel over meerdere assen
bewegen.
o) Bloom Jets; in het bouwverslag op efteling.com eerder de 'lelie
fonteinen' genoemd. Nemen elegante hoge en lage kegelvormen aan.
o) Mini Shooters; de fonteinen uit de slingergoot, die het water 30-35
meter de lucht in kunnen knallen
o) Shooters; een grotere broertjes van de Mini Shooters die een waterkolom
zo’n 45-60 meter omhoog kunnen schieten.
o) Oarman Fire Jets; jets die niet water maar vuur uitspuwen.
De teller staat inmiddels op zeven types fonteinen en hier houdt de lijst
van WET Design op. Waar tovert de Efteling dan nog twee nieuwe varianten
vandaan?
De eerste toevoeging aan de lijst van zeven berust waarschijnlijk op een
misverstand, aangezien in de meegestuurde informatie de Bloom Jets worden
opgesplitst. De Efteling beschrijft het als volgt:
- Bloomshooters; brengen de attractie dichter bij het publiek
- Bloomnozzles; nemen gracieuze vormen als bloemen aan
Een nozzle is een onderdeel van een fontein – het mondstuk waar het water
uitkomt - niet een type fontein. Verder geeft WET aan dat een jet, en geen
shooter wordt gebruikt voor de 'lelie fontein'; ik zet in deze mijn
geld in op WET Design (meer achtergrondinformatie over jets, shooters en
nozzles is overgens eveneens terug te lezen in de mail van 14 maart).
Fontein type negen in de lijst van de Efteling is de Mist Jet die de halve
vijver door het vernevelen van water in mist kan hullen. Echter, dit type
fontein wordt niet als fontein genoemd door Wet Design. Dit brengt ons
meteen bij het volgende punt: wat is eigenlijk een fontein?
Gegoochel met definities
~~~~~~
Wie in de meest gangbare woordenboeken het woord 'fontein' opzoekt vindt er
definities als "kunstmatige springbron", of "kunstwaterwerk" of "aangelegde
plek waar water voor de sier omhoog spuit". In de meeste definities gaat
het om "omhoogspuitend water", waardoor je zou denken dat het uitbraken van
een stoot vuur niet als een fontein gezien wordt. Edoch: WET Design neemt
de Oarsman Fire Jet wél op in de lijst.
Het vernevelen van water is in die zin ook niet iets dat binnen de
klassieke definitie van een fontein valt, en eerder als een sfeerverhogend
onderdeel gezien kan worden. In de lijst van negen – pardon: de lijst van
acht – worden dus eerder de verschillende onderdelen van de
fonteineninstallatie opgesomd dan de verschillende type fonteinen.
Maar goed, ik snap de afdeling PR van de Efteling ook wel: als je er –
bewust of onbewust – nog een aantal fonteintypes bij kunt smokkelen, en
zodoende ook nog eens boven een magisch getal als 200 uit kunt komen
(alleen als je de Mist Jets meeneemt lukt dit, anders blijft de teller
van het totaal aantal fonteinen op 193 steken) dan doe je dat.
Want welke gek gaat dit nu allemaal natellen, nietwaar?
En goed, misschien is het ook wel een non-discussie – waar baseer je de
verschillen in de fonteinen op? Op de gebruikte techniek, het soort nozzle,
volumes en druk, water of vuur? Het is een beetje dezelfde discussie of
Aquanura wel/dan niet de derde grootste watershow ter wereld is. Ook hier
is niet duidelijk waar deze aanname precies op gebaseerd is...
En toen was er licht!
~~~~~~
In de Aquanura factsheet die de Efteling als bijlage meestuurde werd ook
nog iets genoemd over de onderwaterverlichting, iets waar ik eerder nog
niet bij stil heb gestaan. Niet alle onderwaterlampen zijn LED-lampen die
alle kleuren van de regenboog tevoorschijn kunnen toveren. Integendeel:
meer dan de helft bestaat uit gewone witte lampen. Ook hier ben ik wat
verder ingedoken en een eigen rekensom leert me dat ook hier de Efteling
met cijfers goochelt: er bevinden zich 736 lampen onder de waterspiegel,
niet de eerder genoemde 800 lampen.
De fonteinen die samen de uitvergroting van de kikkerfontein vormen zijn al
goed voor 84 lampen met wit licht. De slingergoot doet een flinke duit in
het zakje, met 252 louter witte lampen. De Bloom Jets keren het tij met
eveneens 252 lampen, allemaal met kleurige LED-verlichting.
De Oarsman Fan Jets eten van twee walletjes, en gebruiken zowel gekleurde
LED-verlichting als wit licht. Elk van deze waaierfonteinen heeft acht
vaste witte lampen rondom zich staan, en om elke set van twee waaiers
zijn in een grotere cirkel 12 kleurenLEDs geplaatst (met uitzondering
van de middelste twee Fan Jets, waar 20 gekleurde LEDs worden gebruikt).
Het gebruik van deze dubbele verlichting is goed te zien in de avondshow
in het stuk van de Muzikale Paddenstoelen (van Christian Pezold/Anna Bach).
In tegenstelling tot de gepatenteerde versie van de Oarsman Jet (WET
patent: 'decorative illuminated water display') waarbij de verlichting
op het platform van de fontein gemonteerd is, zijn alle onderwaterlampen
van Aquanura verankerd op de betonvloer van het waterbassin. Niet gek
overigens, aangezien de waaiers een beperkt bereik hebben en de overige
Oarsman Jets slechts in een rechte lijn het water spuiten. Bovendien zijn
er ook nog de moving heads die - naast de kikkers - het hogere water
verlichten (die van de Mini Shooters en de Shooters).
De vier grote Shooters, maar ook de Fire Jets maken geen gebruik van
onderwaterverlichting. Shooters worden alleen ingezet voor de grote
waterzuilen (en dan kom je er simpelweg niet onderwaterverlichting) en de
Fire Jets hebben geen aanvullende verlichting nodig. De Mist Jets zijn
allemaal bij de kleurenLEDs van de Fan Jets geplaatst en liften in die zin
mee op de verlichting van de waaiers.
Als je echter met een beetje creatief boekhouden deze lampen dubbel meetelt
kom je overgens wel over de 800 onderwaterlampen heen die de Efteling noemt
in de persuitingen...
Kon het veel beter, voor hetzelfde geld?
~~~~~~
In zijn mail schrijft Martijn Kroese: "Kijkend naar de Bellagio Fountains
zie ik dat de lange rij met fonteinen, vergelijkbaar met de Slingergoot,
alle kanten op kunnen, van links naar rechts en van achter naar voren. Dat
kan de Slingergoot niet, en dat is best wel zonde, want in Las Vegas en
Dubai zie je duidelijk dat die ene lange rij toch de hoofdrol in de show
speelt. Deze fonteinen kunnen ook langer achter elkaar draaien, een beetje
jammer dat de Efteling zich moest beperken tot het WOW-Effect, een effect
dat niet eens 3 seconden duurt."
Ook ik ben eveneens verbaasd dat er geen Multi Axis Oarsman Jets in de
slingergoot zijn opgesteld, bijvoorbeeld om en om afgewisseld met een Mini
Shooter. Ik ben het met Martijn eens dat dit voor nog meer variatie en een
extra dimensie had kunnen zorgen.
Martijn: "Als ik nu naar de show kijk zie ik dat de maker daarvan zich erg
moest beperken, en om de show op te vullen steeds dezelfde leliefonteinen,
in steeds hetzelfde rondje om de beurt te laten spuiten. Bij daglicht zie
je hier bijna niks van en is het dus heel saai (...) Is het niet mooier
geweest om de leliefonteinen in te ruilen voor de verbeterde Slingergoot?"
Ik ben het wel oneens met de stelling dat een uitbereiding van de
slingergoot de oplossing is. Daar waar de Bellagio fonteinenshow eigenlijk
een duidelijke voorkant heeft (en achterkant als je het uitzicht vanuit de
hotelkamers meerekent) heeft de Efteling gekozen voor een 360 graden
opstelling, waarbij van alle kanten de show te bezichtigen is.
De slinger in de goot zorgt al voor meer volume, de Bloom Jets doen de
rest. Bovendien is een nieuwe, maar vooral subtielere variant fontein een
welkome afwisseling in het hoogtegeweld van de Oarsmen en de (Mini)
Shooters. En de Bloom Jets, die – zoals de Efteling zelf beschrijft -
gracieuze vormen als een bloemenveld van water kan aannemen, zorgt voor
variatie en een mooie opbouw.
Een van mijn favoriete stukken in de show is dan ook Droomvlucht, waarbij
een mooi rustpunt in de show is ingebouwd. Ik vind het in die zin van de
Efteling gedurfd om niet op safe te spelen en een kopie van de Bellagio- of
Dubai-opstelling te kiezen.
Aquanura in cijfers
~~~~~~
En dan nu – just for the fun – de belangrijkste cijfers van Aquanura op
een rij. Onderstaande data is afkomstig van WET, de Efteling of simpelweg
verkregen door nauwkeurige observatie.
o) De 193 fonteinen van Aquanura bestaan uit 4 Shooters, 84 Mini Shooters,
8 Arching Analog Jets, 12 Single axis Oarsman Jets, 10 Oarman Fan Jets, 12
Oarman Fire Jets en 63 Bloom Jets
o) Binnen één uur stroomt er ca. 350.000 liter water door het leidingwerk
van Aquanura en door toevoeging van extra luchtdruk komt het water met een
kracht van ca. 120 bar uit de fonteinen gespoten.
o) Als alle fonteinen tegelijkertijd op 100% capaciteit worden opengezet
wordt er ca. 5.500 liter water per seconde de lucht in gespoten (met dank
aan JeePeeB van Themepark).
o) Het centrale bassin van Aquanura heeft zelf een inhoud van 4.210 kubieke
meter (4.210.000 liter)
o) De kikkers in de Vonderplas zijn ieder 2,5 meter hoog, en wegen 200
kilogram
o) De fonteinenshow wordt verlicht door 736 onderwaterlampen (416 in wit,
320 in kleur) en 37 moving heads op de oevers van de Vonderplas.
o) De 29 geplaatste licht- en geluidsmasten zijn ieder 7,5 meter hoog
o) Er is 1.420 kubieke meter beton gebruikt voor de aanleg van het bassin
en de technische ruimtes.
o) Aquanura bevat 4.500 meter aan leidingwerk voor lucht en water.
o) 11 Nieuwe bomen zijn geplant en zo’n 19.500 vaste planten zijn om de
vijver in de grond gezet.
o) Ca. 54.000 kinderkoppen, 119.000 gebakken klinkers en 16.000
natuurstenen tegels zijn gebruikt in de bestrating; ruim 1.600 vierkante
meter hout is vertimmerd voor de houten vlonders.
o) Aquanura heeft een capaciteit van 6.500 bezoekers per show.
o) De rekening voor de Efteling: een totale investering van 17 miljoen
euro.
Tot slot wil ik de visie van Mark Fuller (CEO van WET Design) nog in het
kort aanhalen. Hij geeft overduidelijk aan dat het bij alle projecten van
WET niet gaat om de techniek achter de fonteinen, maar om de magie van het
water. Vandaar ook dat de fonteinen, en alles wat het spektakel mogelijk
maakt letterlijk onder de waterspiegel is weggestopt.
Toch merk ik bij mezelf als ik de diepte in duik dat de bewondering voor en
verwondering van Aquanura alleen maar is toegenomen. Al die elementen die
samen moeten werken om een show van tien minuten op de planken te zetten,
kan alleen maar respect afdwingen als je de interesse toont en de tijd
neemt om ook eens achter de schermen te kijken.