Fotoboekje 2014: Een echt prentenboek om doorheen te lopen
Sinds afgelopen week is er in de souvenirwinkels in het park een nieuw
fotoboekje te koop. Dit keer niet hetzelfde boekje als vorig jaar waarbij
enkele nieuwe foto’s van recente zaken zijn toegevoegd. Nee, na de nieuwe
park-cd, dvd en parkplattegrond heeft nu ook dit geliefde souvenir een ware
update gehad. De grootste sinds 1998. Fotoboekje 2014 trakteert met meer
pagina’s, een andere bindwijze, een andere papiersoort, een nieuwe lay-out
en veel, heel veel nieuwe foto’s.
Wat meteen opvalt is de bindwijze. Voor het eerst is het souvenir niet
geniet als een folder, maar gelijmd met een paperback cover. De foto van de
Trollenkoning (een opvallende keuze voor de cover die doet terug denken aan
het boekje van 1989) is bovendien bewerkt met spotvernis. De manier waarop
de vorst met nieuw masker is ingekaderd is hetzelfde als bij de cover van
de nieuwe parkvideo die vorig jaar op dvd uitkwam. Ook daar was de foto in
de lijst bewerkt met spotvernis, maar het reliëf dat daar aanwezig was is
niet toegepast bij het fotoboekje. Op de achterkant vinden we overigens na
jaren weer het oude wapenschild terug, met daaronder het webadres (voor het
eerst in het fotoboekje vermeld) en een barcode.
Bij het openen van het souvenirboekje kunnen we het papier voelen en
snuiven. Het is matter dan gewoonlijk en ruikt ook minder dan voorheen. Het
stinkt nu echt naar drukinkt; de wat zoete geur van de boekjes die zo
typisch deed denken aan de Efteling, wanneer je op een regenachtige
novemberavond absoluut niet naar het park kon, is verdwenen. Een offer dat
gebracht moest worden.
Op de eerste pagina binnen is een nieuwe introductie te lezen. Na het
bekende „De Efteling is het enige prentenboek ter wereld waar je doorheen
kunt lopen.” van voor 1998, gevolgd door „Er bestaat... een Wereld vol
Wonderen. Een wereld waar de ijle lucht de eerste muziekklanken van de
nijvere kabouter meeneemt.”, is er nu gekozen voor een tekst die wat minder
vaag is, maar eveneens wat dromerig overkomt:
"De Efteling, een Wereld vol Verwondering
In de Efteling is zoveel te beleven. Onvergetelijke avonturen voor de hele
familie, verwondering voor de allerkleinsten en stoere achtbanen voor échte
durfals. het liefste wil je natuurlijk al deze avonturen nog eens beleven.
Dat kan met dit prentenboek. Elke bladzijde die je omslaat, roept een
nieuwe herinnering bij je op. Zo beleef je avontuur na avontuur opnieuw."
De nieuwe tekst lijkt veel op de introductie zoals die van 1973 tot en met
1997 in de fotoboekjes stond, door te refereren naar het feit dat je een
prentenboek vast hebt waarmee je je Efteling-herinneringen weer kan
oproepen. Dit maal wordt er echter wel duidelijk gemaakt dat de Efteling
ook achtbanen bevat, naast familie- en kinderattracties. Op dezelfde manier
worden de Efteling-attracties tegenwoordig in de parkbrochure voorgesteld
en ook de parkplattegrond categoriseert de attracties nu naar familie,
kinder of ‚voor échte durfals’ in plaats van de vroegere rijkenindeling.
Ook de nieuwe slogan "Wereld vol Verwondering" vindt hiermee z’n weg in
het fotoboekje. De tekst staat in het Engels, Duits en Frans, zoals we dat
gewend zijn. Wel nieuw is het lettertype. Onderaan de pagina is een
luchtfoto van het Huis van de Vijf Zintuigen te zien.
Op de volgende pagina kunnen we voor het eerst een blik werpen op de nieuwe
lay-out. Voor het eerst sinds 1997 staan foto’s weer op de klassieke manier
ingekaderd. Zonder perkamentrollen of vergeelde kartelranden aan de foto’s
voor een leuk verouderd effect en zonder het schots en scheef plaatsen van
afbeeldingen. Daarmee moet wel gezegd worden dat er hier en daar wat
uitgesneden afbeeldingen buiten de kaders vallen: de wachters van de
Indische Waterlelies, de staart van de Draak of de waterspuwer bij de
Piraña bijvoorbeeld. Het effect is echter schaars aanwezig en totaal niet
storend.
Ik zou zelfs zeggen dat de paginaopmaak beter is dan van de oudere
fotoboekjes. De kaders zijn subtieler, de achtergrondkleur natuurlijker. De
foto’s hebben duidelijk wat bewerking gehad waarbij het contrast vaak wel
wat te hoog is. Mogelijk om donkere tinten en schaduwen meer naar voren te
laten komen en het geheel meer aardse kleuren te geven, maar vaak komen
foto’s naar mijn idee ook wel iets te donker over. Het is in ieder geval
een wereld van verschil met hoe de kleurige persfoto’s normaal
gepresenteerd worden.
Maar laten we eens naar de foto’s zelf kijken. Het boekje begint, na de
intro, bij het Sprookjesbos, waar Doornroosje naar traditie de start vormt
met in dit geval drie nieuwe recente foto’s van het kasteel, de koks en de
schone slaapster met op de achtergrond de boze fee aan het spinnewiel. Op
de volgende pagina zien we Langnek op de nieuwe rots zitten, een prachtige
foto die de reus in vogelperspectief weergeeft, waarbij de hele houding goed
te zien is. Van het Kabouterdorp zien we twee foto’s van het Grote
Kabouterhuis, tevens nog niet zo lang geleden genomen. Het onderschrift
„Uit het leven van de kabouters” komt linea recta uit de oudere boekjes.
Jawel, de teksten bij de foto’s bestaan weer uit korte onderschriften. Vaak
niet meer dan de naam van de attractie in vier talen, maar hier en daar
lezen we ook een bekende zinsnede.
Wat verder volgt zijn Roodkapje, de Trollenkoning (met nieuw masker),
Raponsje (bewerkte foto met gedraaide heks), Draak Lichtgeraakt, de Zeven
Geitjes, Hans en Grietje (ook duidelijk een recente foto door het missen
van de rododendrons links van het huisje), een dubbele pagina met het
interieur van Assepoester, Kleine Boodschap, de Magische Klok, Vrouw Holle,
de ezel en herberg, Sneeuwwitje in haar glazen kist, een spread met de show
van de Indische Waterlelies, Klein Duimpje, Repelsteeltje, het meisje met
de Zwavelstokjes (exterieur en interieur), de Nieuwe Kleren van de Keizer
(de naakte keizer en de hofdames), Sprookjesboom (persfoto met meisje), de
Fakir en de show van de Chinese Nachtegaal. Een mooi overzicht van het
Sprookjesbos waarbij de route gevolgd wordt, maar we missen wel de Rode
Schoentjes, de Papegaai, de Zeemeermin, het Bruiskleed van Genoveva en de
Kikkerkoning.
Na het Sprookjesbos volgt de rest van Marerijk: We zien Geeuwende Gijs
naast het terras van ’t Poffertje en de Grote Zweefmolen op het Anton
Pieckplein, waarna het Carrouselpaleis (of Carrousel Paleis zoals de
Efteling het toch lijkt te willen spellen), met foto’s van het exterieur,
de Stoomcarrousel en het Diorama volgen. Op de rechterpagina zien we dan
twee foto’s van het Volk van Laaf: de ingang tot de enclave en het
interieur van Lal’s Brouwhuys. De Laven krijgen daarmee het minst aantal
foto’s ooit in het fotoboekje.
De pagina’s van Droomvlucht bevatten vijf foto’s, inclusief de uitsnede
van het bosgeestje. De andere vier zijn de Elfenkoning Oberon, het
schommelende elfje, een kasteel in het Kastelenrijk en een trol met puntige
sik in het vernieuwde Zompenwoud. Oberon draagt één slipper, maar vooral
valt op dat de foto gemaakt lijkt te zijn met de bouwlampen aan. De figuren
op beide Elfentuin-foto’s zien erg wit, met een donkere achtergrond. Ook
Hugo lijkt in het donker te zitten, maar de Bokkenrijder zelf zit wel in
het sfeerlicht, inclusief enkele brandende kaarsen. Zowel hij als het
exterieur van z’n villa hebben een nieuwe foto. Hugo krijgt daarmee voor
het eerst een nieuwe foto toebedeeld, het interieur van de show is voor het
eerst sinds de opening van de attractie niet aanwezig in het boekje.
Raveleijn is, naast het Sprookjesbos natuurlijk, de enige attractie die
over meer dan twee pagina’s verspreid is. Er is een grote foto van de
Magische Poort en een spread van de show tijdens de climax met Draconicon.
Ook bijzonder om de slogan van Raveleijn vertaald te zien. We weten
allemaal dat er niets klopt van de spreuk, maar in vreemde talen rijmt het
ook nog niet eens.
We zijn nu al over de helft wanneer de andere rijken aan bod komen. „La
bella Italia” en „IJspret in Alaska” staan op de pagina voor Carnaval
Festival naast een foto van Vogel Rok. Opvallend is dat er bij de
exterieurfoto’s die lijken op foto’s uit het boekje van 2013 nu gekozen
is om geen bezoekers te laten zien. Er staat niemand te wachten bij de
Magische Poort of Villa Volta en er lopen geen personen onder Vogel Rok
door. De bezoekers zijn wel aanwezig in de kookpotten van Monsieur
Cannibale, waar we vanaf zo’n drie meter hoog de attractie inkijken. De
Gondoletta is te zien samen met de Wensbron. Een prachtige foto van de
Pagode sluit het Reizenrijk af.
Ruigrijk opent met vier attracties die in het onderschrift eerst benoemd
worden met het type waarna de naam tussen apostrofs staat: Traptreintjes
'Kinderspoor', Oldtimerbaan 'D’Oude Tuffer', Schipschommel 'Halve
Maen' en Koggemolen 'Polka Marina'. Een dramatisch ogende foto van Station
de Oost bij zonsopkomst, een wachtende trein in het donker en een nieuwe foto van
de Python volgen. De huidige treintjes van de Python staan voor het eerst
in het fotoboekje, maar zijn niet zo goed zichtbaar door de
bewegingsvervaging.
De Vliegende Hollander en de Piraña moeten het ieder met één foto doen. De
Piraña-foto wordt vergezeld van een uitsnede van een nieuwe waterspuwer en
een vreemde bewerking op de gezichten van enkele bezoekers in de bootjes.
Photoshop lijkt ook gebruikt te zijn om de getallen van de bootjes te
verwijderen. Toegegeven, de vlotten knapper er wel van op. De populariteit
van Joris en de Draak zorgt ervoor dat de houten racer-achtbaan de meeste
foto’s krijgt van alle "attracties voor durfals". We zien zowel de draak, de
eerste val als uitzicht vanaf de voormalige Kanovijver.
De attracties van Anderrijk worden verder getoond met drie Spookslot-foto’s (een stevig
bewerkte foto van de entree, de Oosterse Geest en de hoofdshow), PandaDroom
(visual van de hoofdshow), de Bob (de bekende persfoto) en Fata Morgana. De
Oosterse boottocht wordt met vier foto’s gepresenteerd. De exterieurfoto is
duidelijk nieuw, inclusief Aquanura-kikker en -lantaarns. De overige drie
zijn van Djinn (oudere persfoto), de tandarts (ook een oudere persfoto,
maar er is gespeeld met focus en contrast) en de Pasha (mogelijk een nieuwe
foto waarbij de Pasha zelf niet te zien is).
Normaal zouden we nu wel aan het eind van het boekje zijn. Er volgen echter
nog pagina’s van Aquanura, horeca, winkels, de Winter Efteling, het
Theater, Hotel, Golfpark en Bosrijk. Voor het eerst in decennia dat de
interieurs van restaurants in het fotoboekje te zien zijn, in dit geval
Polles Keuken en de nieuwe inrichting van Het Witte Paard. De
souvenirwinkels zijn de Marskramer en Jokies Wereld. Allemaal bekende
persfoto’s, maar een primeur voor het souvenirboekje. De Winter Efteling-
pagina’s zijn de enige die wat afwijken in de lay-out door de blauwe kleur.
Er zijn foto’s van een besneeuwd kabouterhuisje, het kampvuur bij de
Beierse Markt, de schaatsbaan in het IJspaleis en Vogel Rok met muts en
sjaal. Een beetje jammer is de uitsnede van een hevig bewerkte Langnek.
De overige takken van de Wereld van de Efteling werden in voorgaande
boekjes in één of twee pagina’s opgesomd, dit keer krijgen ze wat meer
ruimte. We zien een (niet zo’n recente) foto van de gevel van het Theater,
het interieur van Applaus, het Clubhuis van het Golfpark, uitzicht op één
van de 18 holes (met een bewerkte skyline zodat het Huis van de Vijf
Zintuigen, de Python en de Pagode boven de bomen uitsteken), het Poorthuys
van Bosrijk met Klaas Vaaks Zandkasteel, Boshuysjes, het Dorpsplein, het
Hotel bij avond, de Comfortkamer en een Themasuite.
Sinds 1972 is de Pomme d’Or al aanwezig in het boekje, de gouden appel die
de Efteling binnen kwam zonder toverkunsten of geheimzinnige heksenrij. De
prijs werd later vergezeld door de Applaus Award en de THEA Classic Award.
Van de drie onderscheidingen ontbreekt echter ieder spoor. Misschien wil de
Efteling zichzelf niet meer op de borst kloppen, puilt de prijzenkast iets
teveel uit of vond men het simpelweg niet in de nieuwe lay-out passen. Hoe
het ook zij, het boekje sluit niet meer af met de handen op elkaar. Ook
verdwenen zijn de Partners in Kwaliteit, toch ook al heel wat jaartjes
aanwezig in het fotoboekje, maar ook deze reclame lijkt niet meer nodig te
zijn.
Het is bijzonder jammer dat er enkele sprookjes ontbreken in het boekje en
dat sommige attracties waar veel te zien valt, waaronder het Lavenlaar, er
bekaaid vanaf komen. Maar dat is misschien gezeur, het boekje is namelijk
groter dan ooit en door afscheid te nemen van de collages en weer terug te
keren naar ingekaderde foto’s betekent ook dat veel taferelen de snijtafel
niet overleefden. Sommige afbeeldingen stonden lang in het boekje, zoals de
bekende Troonzaal van Fata Morgana, of de huiskamer van Hugo. Allemaal
verdwenen om ruimte te bieden aan nieuwe foto’s. De opmaak is bovendien
veel rustiger geworden. Nee, schrap dat; De opmaak is van een infantiele,
chaotische collage van oude parkfoto’s getransformeerd naar een kwalitatief
strak fotoboek. Het parksouvenir was de laatste jaren gedegradeerd tot een
verlengstuk van het gratis foldermateriaal, en keert nu weer terug naar iets
waar men weer voor in de buidel wil tasten. Een echt prentenboek waar je
doorheen kan lopen met een collectie van momentopnames die een mooi
overzicht geven van wat er zoal in de Efteling te beleven valt. Een
boekwerkje voor 2,50 euro dat de Efteling van nu in beeld brengt aan de
hand van prachtige foto’s, in lijn met de stijl die de parkvideo en
plattegrond al eerder ondervonden.
