Het mooiste dat de Efteling in lange tijd is overkomen
Eftelisten,
Waar de Efteling nog maar anderhalve week geleden de grootste moeite had
om het park voor een splinternieuw midzomerevenement - ondanks maanden-
lange marketing - nog niet halfvol te krijgen; voor een preview van de nieuwste
attractie meldden zich in slechts twaalf minuten al de maximale hoeveelheid
abonnementhouders aan. Tussen de middag werd allereerst de pers in Baron
1898 gezet, aangevoerd door een vrolijk krijsende DJ Hardwell in het eerste
karretje, gevolgd door allerhande dagbladen, televisieprogramma's,
radiozenders en uiteraard een zwik fansites. Een korte foto-impressie
vanuit Eftelist vind je op http://www.eftelist.nl/a_duikbouw.html
Later op de middag waren de abohouders aan de beurt, waaronder ikzelf.
Kritiekpunten zijn er absoluut en daar kom ik zo dadelijk op terug, maar
het was vanmiddag toch vooral een gekir wat de klok sloeg. Onder de indruk
van het grote geheel en de plotseling fysiek voelbare impact van een
echte B&M in het park, maar ook de overdadige hoeveelheid fantastische
details deed de liefhebbers watertanden - zodanig zelfs dat het de
hoofdredacteur van Looopings ertoe bracht om zich te hullen
in een T-shirt in het teken van het kakelnieuwe 'Aangeraden wordt te
passen..'-bordje in de wachtrij van de Baron. :)
Bij mijzelf prevaleert een gevoel van verbluffing: de attractie is op allerlei
punten echt bijzonder impressief te noemen. Ik zal jullie niet vermoeien
met het bespreken van het exterieur en de wachtrij, aangezien de
gemiddelde Eftelingfan die na karrenvrachten vol beeldmateriaal in de
afgelopen tijd al op z'n duimpje kent. De muziek verdient het wel genoemd
te worden: hoewel na twee uur in de wachtrij de fanfaredeun wat op de
zenuwen begint te werken, vind ik het een prima compositie van René
Merkelbach en je zou haast hopen dat de Efteling De Enige Echte Efteling
Fanfare weer eens optrommelt (ha!), in laatnegentiende–eeuws harmonie-
tenue gestoken, voor af en toe een live vertolking van de wachtrijmuziek. :)
Eenmaal binnen belanden we in de eerste voorshow, en dat is helaas meteen
één van de minder gelukte elementen van de attractie. De sfeer en
aankleding in deze ruimte zijn dik in orde, met de laarzen en kleding van
de mijnwerkers aan het plafond en de fraaie oude grammofoonspeler in het
midden, waarvandaan Gustave Hooghmoed de kompels-in-spé toespreekt.
Op wat als de achterzijde van de ruimte voelt (en waar bezoekers dus in eerste
instantie niet eens naar kijken, wegens als vanzelf met de neus naar de
deur naar de volgende ruimte gericht), zijn aan de wand twee schermen
bevestigd waarop beeld en tekst ter begeleiding van het verhaal getoond
worden. Dit is erg slecht te verstaan. Of harder zetten helpt weet ik niet:
het geluid galmt hier dusdanig hard dat luider zetten vermoedelijk geen
oplossing is. Het slottafereel van deze voorshow is het 'uitbreken' van de
witte wief-schimmen die als projecties over de muur zweven, eindigend in
een raar soort groen struikgewas dat rond de schermen geprojecteerd wordt.
Ik zal er maar eerlijk over zijn: dit ziet er niet uit. Wat je ziet is een
vrij lelijke gerenderde animatie: het komt overduidelijk uit een computer
rollen en het gebruik maken van zeer tweedimensionale projectie óver
behoorlijk moderne vierkante schermen op de muur heen geeft een bijzonder
lullig effect. Jammer!
Een gang leidt naar de tweede ruimte. Voor de meest rechter van de drie
rijen is naast de gang een kantoortje van Gustave te zien vol met zeer veel
leuke details: let vooral op het fraaie bordje met een ekster, dat wijst op
de gevolgen van diefstal van goudklompjes. Helaas is het lastig hier een
glimp van op te vangen: de kamer is alleen te zien voor een deel van de
bezoekers en aangezien het ook nog eens de bedoeling is om dóór te lopen
tussen de eerste en tweede ruimte kun je eigenlijk niet echt een paar
tellen blijven hangen om eens goed te kijken. Zonde van al het werk dat er
duidelijk in is gestoken!
In het volgende vertrek bevindt zich de animatronic van de Baron. Tsja. Ik
zou er allereerst over willen zeggen dat ik het jammer vind dat gekozen is
voor een hyperrealistische figuur, die voor het ongeoefende oog net zo goed
recht uit de poppencatalogus van de robotbouwer Garner Holt getrokken kan
zijn. Een gezicht dat gewoontjes is, kleding en beharing zoals je dat zou
verwachten bij een willekeurig historisch museum. Zonde, want een Eftelings
stijlkenmerk is wat mij betreft ook te vinden in het gebruik van
karaktervolle koppen. Niet alleen Anton Pieck en Ton van de Ven hebben ons
daarin veel goeds gebracht, denk bijvoorbeeld maar eens aan recente
aanvullingen zoals het Meisje (met de Zwavelstokjes) van Michel den Dulk
of de figuren van De Nieuwe Kleren van de Keizer van Pim-Martijn
Sanders. Ik heb mijn Eftelinggezichten liever een tikkie te karikaturaal
dan te realistisch. Omroep Brabant liet afgelopen week een summier schetsje
van de baron door Sander de Bruijn zien en ik bid maar dat dat geen
graadmeter is voor hoe Sander personages tekent. Want anders hoop ik toch
echt dat hij voor een eventueel sprookje zich gewoon houdt bij exterieur en
decors, om dan voor de figuren bijvoorbeeld Alessio Castellani even lief aan
te kijken. Als je van héél dichtbij kijkt op foto's van Gustave Hooghmoed dan
kun je trouwens wel zien dat -ie behoorlijk fraai is uitgevoerd, maar vanaf de
grond zie je dat nauwelijks. De twijfelachtige bewegingen van de pop helpen
daar ook niet bij. Er zitten véél bewegingen in, dat wel, maar het geheel
oog schokkerig en daardoor bijna een pietsje kermisachtig. Ik hoop van
harte dat dat nog bijgesteld kan worden.
Gustave maant de kompelbezoekers zich in verschillende rijen op te stellen,
wat ik later begrepen heb uit de Youtube-registratie omdat ook hier de
audio slecht hoorbaar was. Zodra de deuren naar de instaphal openen zijn
direct de houterige baronpop en de belabberde projecties in de eerste
ruimte vergeten: wat een schitterend opstapperron is dit! Nadat iedereen
z'n loshangende stukjes in de kast gestopt heeft begint de dikke pret. Het
karretje rijdt eerst nog naar een goed uitziende machinekamer, waar we de
geprojecteerde witte wieven op een veel geslaagdere manier terugzien.
En dan de rit! Duizend duimen omhoog! De baan, hoewel voor mij niet eens
het belangrijkste element van een nieuwe Eftelingattractie, zoeft
geruisloos over de fraaie lay-out met inversies die zoveel soepeler voelen
dan, bijvoorbeeld, zo'n oudbakken kurkentrekker (sorry Python!). De eerste
drop het gat in is best griezelig, maar bij lange na niet té eng voor de Efteling.
De thrillfactor van de duik zelf (inversies daargelaten) doet denken aan die
van Disney's Tower of Terror: behoorlijk spannend maar niettemin knap familie-
vriendelijk. Da's voor de Efteling een zeer goede keus, al ziet de Baron er
vanaf de grond beduidend heftiger uit dan -ie in werkelijkheid is en ik kan
me daarom voorstellen dat er uiteindelijk flink wat bezoekers zullen zijn die
er niet in durven. Op zich geen punt: de capaciteit is, in elk geval voorlopig,
abominabel en voor het effect dat een toevoeging als de Baron heeft op de
uitstraling van de Efteling hoeft lang niet elke bezoeker er in. Al raad ik het
ten zeerste aan! :)
Eenmaal terug aangekomen in de instaphal leidt een hoge gaanderij je
nogmaals door de ruimte, waarbij je de tijd hebt om alle details in je op
te nemen. En het zijn er véél! Enerzijds staat en hangt er een boel dat
duidelijk door de Efteling zelf is ontworpen en uitgevoerd, maar ook de
extern bij elkaar gesprokkelde 'props' zijn heel zorgvuldig gekozen en goed
passend. Waar bijvoorbeeld bij Joris en de Draak de verzamelde berg spullen
er echt als rotzooi uitziet, is hier met een scherp oog gekeken naar wat
wel en niet past en is terughoudend en prettig spaarzaam 'gestrooid' met
voorwerpen. Voor de fan is het bijna niet te bevatten, alle tekeningen van
attractie-elementen aan de muur, de bijzondere foto's, de postertjes in
fraai vormgegeven wandkasten: alles hier is echt om te smullen. Dit
aangevuld met een Piecks kleurenpalet dat ook op deze schaal toch wel erg
lekker blijkt te werken en het heerlijke nieuwe van zo'n industriële sfeer
in de Efteling: ik vind het echt ronduit prachtig! Ik was een béétje bang
dat het binnen in de attractie allemaal iets te stoffig realistisch zou
worden, maar dat is het helemaal niet. Het schurkt eerder een beetje
tegen de zweem van 'tover' van de eerder genoemde Tower of Terror aan,
meer nét over het randje van te themaparkesk dan juist te realistisch. Toch
wel fijn zo.
Eenmaal echt klaar met de attractie keer je terug op het pleintje van de
Baron, dat prettig levendig aanvoelt door een goed geslaagd horecapunt.
Tenminste, het assortiment heb ik zelf nog niet uitgeprobeerd, maar 't Melk-
huysje oogt in elk geval om door een ringetje te halen.
Al met al is het simpelweg een schitterende toevoeging op het
attractieaanbod van de Efteling. De baan is gewoon erg goed, de thrillfactor
bij nader inzien echt zeer Eftelinggeschikt en de mate van afwerking hebben
we nauwelijks vaker gezien in de historie van dit park. De sfeer is
fenomenaal, de hoeveelheid werk die gestoken is in zoveel toffe bordjes,
fraaie belichting, plankjes, posters en allerhande voorwerpen is
formidabel en de attractie oogt qua exterieur ook nog eens te gek! Ik
denk dat ik sinds Het Meisje met de Zwavelstokjes niet meer zo enthousiast
ben geweest over een toevoeging aan het park en misschien is de Baron wat
grote attracties betreft zelfs wel het beste dat de Efteling is overkomen
sinds Droomvlucht.
Wat er *niet* goed aan is, is eigenlijk grotendeels terug te leiden op het
achterliggende verhaal. Jacques Vriens is een zeer puike schrijver van
jeugdliteratuur en met dat boek komt het zeker weten helemaal goed. Maar
het verhaal van hooghartige Gustave wordt in de attractie simpelweg niet
al te lekker verbeeld: het voorshowgedeelte is verschrikkelijk onduidelijk
en de hele attractie zo in ogenschouw nemend was het hartstikke prima
geweest als de attractie simpelweg een mijn was waar het 'niet pluist', wegens
de goudbewaking door witte wieven of andere spokerij. De motieven van
Gustave Hooghmoed zijn van ondergeschikt belang voor de beleving van de
attractie en dat is niet voor het eerst: ook bij Raveleijn en Joris en de Draak
slaagt de Efteling er niet zo goed in om het tot in de puntjes uitgedachte
verhaal soepel over te brengen naar de bezoeker. We hebben het er op
Eftelist natuurlijk al vaker over gehad: de Efteling denkt dat de term 'storytelling'
gelijk staat aan tot het in detail meedelen van een bedacht achtergrondverhaaltje.
Dat is een misvatting. Een attractie waar een loeisterke sfeer wordt neergezet
met suggestieve scènes waar de bezoeker zélf een invulling aan mag geven
(denk in de Efteling aan Droomvlucht en Fata Morgana en bij Disneyland Parijs
bijvoorbeeld aan Pirates of the Caribbean en Phantom Manor) is net zo goed
storytelling. Het lijkt alleen wel of de Efteling geen flauw idee meer heeft hoe
ze een attractie aan de man kunnen brengen zonder backstory, met keer op
keer heel geforceerd verhaaldoordrukken tot gevolg.
Helaas is ook Baron 1898 hieraan ten prooi gevallen. Gelukkig is er al heel
veel opgelost met het schrappen van de huidige flow van de attractie met
die ingepropte en niet al te gelukte eerste voorshow. Zet de
grammofoonplaat en de verschillende effecten op een loopje, geef Gustave
een gevarieerder en minder strak programma en maak van de voorshowruimtes
een normale wachtrij. Laat bezoekers daarbij rustig rondkijken totdat ze
aangekomen zijn bij de plaatsverdeling in de karretjes. Ik ben ervan
overtuigd dat het wegstrepen van de voorshows in de huidige vorm geen
enkele afbreuk doet aan de verdere attractiebeleving. Dat of ze moeten
beter, veel beter. Maar: het is slechts een kleine en eenvoudig te verhelpen
smet op wat ik zonder blikken of blozen een pracht van een attractie noem!
Morgenochtend gauw weer terug het park in en zoveel keer in de Baron als
maar kan! :) Morgen uiteraard ook meer beeldmateriaal op Eftelist van
binnen in de attractie.
Tot slot nog een kleine pluim omtrent een ander element van de Baron, en
dat is de manier waarop de Efteling de afgelopen maanden zelf met making-
ofs en andere informatie naar buiten is gekomen. Wij fans hoeven nu niet
meer met camera's over verboden muurtjes te klimmen voor krakkemikkige
foto's en blijkbaar is met 'achter de schermen' blijkbaar nogal wat buzz te
genereren. Wat een verschil met het potdicht gesloten beleid van een paar
jaar geleden zeg! Er straalt vanuit de Efteling ook een trots van jewelste
vanaf en het is natuurlijk ontzettend leuk voor wie aan zo'n project werkt.
Zoals Fons Jurgens er vandaag over aan Eftelist meldde: 'De directie heeft
de attractie niet gebouwd' en het is evident dat we dat bijvoorbeeld nooit
gehoord zouden hebben uit de mond van de vorige directievoorzitter van de
Efteling, al heeft diezelfde voormalige directeur met het in de arm nemen van
topfabrikanten in een specifieke branche (WET voor Aquanura en GCI voor
Joris) natuurlijk wél een precedent voor opperste kwaliteit geschapen.
Enfin, op dit niveau en met dit beleid gewoon immer geraden aus! Als de
Efteling nog een paar van dit soort attracties neerzet, met ook een knaller als
Aquanura nog in het kielzog, dan beleeft de Efteling straks nog een tweede
gouden periode, na die vruchtbare tijd waarin we attracties als de Piraña,
Fata Morgana en Droomvlucht hebben gekregen. Dat zie ik wel zitten. :)